To sh k en t davlat yu ridik in stitu ti

4. Yer uchastkasiga doimiy egalik qilish va undan foydalanish huquqi
Yer  uchastkasiga  doimiy  egalik  qilish  va  foydalanish  huquqi 
qonunda  yuridik  shaxslarga berilib,  u ham  ashyoviy  huquqlaming  alohida 
turi  sifatida  ko‘rinadi.  Yer  kodeksi2ning  17-moddasiga  ko‘ra,  yuridik 
shaxslar  yer  uchastkasidan  doimiy  egalik  qilish  va  foydalanish,  muddatli 
(vaqtincha)  foydalanish,  ijaraga  olish  huquqiga  egadirlar.  Bunday  holatda 
yerdan  foydalanish  huquqi  shartnomadan  kelib  chiqadi  hamda  mutlaq
1 O ’zbekiston R espublikasi O liy M ajlisining Axborotnomasi,  1998  yil, 5-6-son,  88-modda.
2  O ’zbekiston  Respublikasi  Oliy  M ajlisining  Axborotnomasi,  1998  yil,  5-6-son,  82-modda.  O ’zbekiston 
Respubiikasining Y er kodeksi va qishloq xo’jaligiga oid qonun hujjatlari. -T oshkent: Adolat,  1999. -18 b.
272

---

himoya  qilinadi.  Bunda  subyekt  yuridik  shaxslar  bo'lib,  obyekti-konkret 
belgilangan  yer uchastkasidir.  Ushbu  kodeksga ko'ra,  yer uchastkasi  ijara 
shartnomasi  asosida  muddatli,  haq  evaziga  egalik  qilish  va  foydalanish 
uchun quyidagilarga berilishi mumkin:
-O'zbekiston Respublikasi fuqarolariga va yuridik shaxslariga;
-chet  el  investitsiyalari 
ishtirokidagi 
korxonalarga, 
xalqaro 
birlashmalar va tashkilotlarga, chet ellik yuridik va jismoniy shaxslarga.
Bunday  ashyoviy  huquq  turida  yer  foydalanuvchilarga  qishloq 
xo'jaligi,  o'rmon  xo'jaligi,  diniy  tashkilotlar,  mudofaa  ehtiyojlari  uchun 
berilishi  mumkin.  Ular  bunda  belgilangan  yer  uchastkasida  mustaqil 
xo'jalik yuritish huquqiga ega bo'lishadi, shuningdek etishtirilgan hosildan 
tushgan daromadlami erkin realizatsiya qilish huquqiga ega bo'ladilar.  Yer 
uchastkalari  ellik  yilgacha  bo'lgan,  lekin  o'n  yildan  kam  bo'lmagan 
muddatga ijaraga beriladi1.