O’zbekiston davlat jahon tillari universiteti

Hududiy bo‘linish. Qoyatosh bitiklar va Gerodot ma’lumotlariga ko‘ra, ahmoniylar 
davlati hududi 20 ta qaram-ma’muriy qismlarga – satraplarga bo‘lingan. Tadqiqotchilarning 
fikricha,  forslar  davlat  boshqaruvining  bu  an’analarini  midiyaliklardan  o‘zlashtirganlar. 
Satraplar yirik hududlarga ega bo‘lib, ko‘pincha bir necha viloyat va o‘lkalarni o‘z tarkibiga 
birlashtirgan.  Masalan,  Parfiya,  Girkaniya,  Areya,  Xorasmiya  va  So‘g‘diyona  bitta  satrap 
tarkibiga kirgan. Satraplarning chegaralari ayrim hollarda o‘zgarib turgan. 
E’tibor  berish  lozimki,  ahmoniylar  davlatida  satraplar  etnik  kelib  chiqishiga  qarab 
emas,  balki  iqtisodiy  salohiyatiga  qarab  tashkil  etilgan.  Satraplar  shahanshohning  noibi 
sifatida  asosan  forslardan  tayinlangan.  Satrapning  ma’muriyati  va  boshqaruvi  shahanshoh 
ma’muriyati  va  markaziy  boshqaruv  apparatini  qisqartirilgan  holda  takrorlagan.  Ya’ni, 
satrapda  ikkita  yordamchi,  devonxona  va  mirzalar  bo‘lgan.  Bir  vaqtning  o‘zida  satrap  o‘zi 
noiblik  qilib  turgan  hududda  bosh  qozi  vazifasini  ham  bajargan.  Ayrim  hollarni  istisno 
qilganda  satrap  harbiy  boshliqlik  vazifasini  bajarmagan.  Misol  uchun,  Doro  I  barcha 
satraplarning  harbiy  vazifalarini  bekor  qilgan  va  ularga  faqat  o‘ziga  bo‘ysinuvchi  harbiy 
boshliqlarni  jo‘natgan.  Satraplarning  faoliyati  markazdan  qattiq  nazorat  ostiga  olingan. 
Hattoki  shahanshoh  huzuridagi  amaldorlar  tez-tez  kelib  satraplar  faoliyatini  tekshirib 
turganlar.