Ingeneriyasi

1.7.-rasm. Fermentativ reaktsiya tezligining fermentmiqdoriga bog`liqligi. 
 
Reaktsiya  tezligining  vodorod  ionlari  miqdoriga  bog`liqligi.  Odatda 
fermentativ  reaktsiya  tezligi  va  har  bir  ferment  uchun  o`zining  optimum  pH  i 
mavjud bo`lib, unda ferment katalizlaydigan reaktsiya tezligi maksimal bo`ladi. 

---

 
57 
pH  ning  yuqori  va  quyi  tomonga  o`zgarishi  fermentativ  reaktsiya  tezligini 
pasayishiga olib keladi. 
3-jadval 
Ayrim fermentlar ning optimal pH qiymatlari 
Ferment 
Pepsin 
Kislotali 
fosfataza 
Ureaza, pankreat, 
amilaza 
Tripsin 
Arginaza 
 
pH 
optimumi 
1,5-2,5 
4,5-5,0 
6,4-7,2 
7,8 
9,5-9,9 
 
 
Keltirilgan  ma‟lumotlardan  fermentlarda  pH  optimumi  bir    xil  emasligi 
ko`rinib  turibdi.  Lekin  ko`pchilik  fermentlarning  hujayrani  fiziologik 
qiymatlariga mos keluvchi pH optimumi neytralga yaqinroq. 
Fermentativ  reaktsiya  tezligini  pH  ga  bog`liqligi  asosan  ferment  faol 
markazidagi  funktsional  guruhlarining  holati  to`g`risida  ma‟lumot  beradi. 
Muhit  pH  ning  o`zgarishi  substratni  bog`lashga  (kontakt  qismi)  yoki 
o`zgartirishida 
ishtirok 
etadigan 
katalitik 
qismidagi 
faol 
markaz 
aminokislotalari  qoldig`idagi  kislotali  va  ishqoriy  guruhlarini  ionlashishiga 
ta‟sir qiladi. Ferment substratning ionlashgan va ionlashmagan shakli bilan ham 
bog`lanadi.