Олабўжи романдан катта хикоя

Ашимга тутқазиб, туфлиси боғичларини еча бошлади-ю, сал ўтмай яна 
киядигандай туюлди. Бунинг устига, оролчага боришга ҳам ҳожат 
йўқдек, умуман, бошқа... нимадир қилиши керакдек эди. Нима У? 
У билмас эдики, хаёли Баҳорда... ушбу сойнинг ҳе-е адоғидаги 
ёлғизгина-оппоққина амбулаторияда эди. 
– Қорабой! Балиқни кейин ҳам овлайверамиз. Новвойни чақириб 

---

86 
келмайсанми? 
– Ҳозир. Кўйлакни кийиб олай. – Ашим қармоқни ерга қўйиб, 
сувга тушди. 
Сув тағии униңг тиззасидан ошди. Тағин довдиратди. Ашим тағин 
оқимга қарши юриб ва энди бир нимани судраб бораётгандек бўлиб, 
яшил оролчага чиқиб олди. 
Ултон уни кузатаркан, оролча... Робинзон Крузо тушиб қолган 
оролни эслатди. (Худди ўзи бориб-кўриб келгандай.) 
Ҳе-е, қандай табиат бурчаклари барбод бўлди!.. Айтмоқчи, ўша 
ўрмонлар бормикан? Қолганмикан улардан бирон бирон парча жой? 
Лекин халқи – ўша... ибтидоий одамлар, Жумавойнинг қабиласи... 
ўзгариб кетган бўлиши керак. Балки ўлиб кетган...” 
Ултон юраги орзиқиб ва қаттиқ ҳаяжонга тушиб, ўша ёввойи 
одамнинг – Жумавойнинг бир калима сўзини эслади. Бу сўзни у 
Робинзон билан оға-инидек яшай бошлаган кунларининг бирида бир 
тепалик 
устидан 
йироқларга 
қараб, 
ўзининг 
ороли 
ҳамда 
қабиладошларини кўрганда айтади. Ултон китобнинг русчасини 
ўқигани учун Жумавойнинг сўзлари ҳам шу тилда ёдида қолган ва 
ўшандаёқ уни зир титратган эди: “Вот моя родина и мой народ!” 
– Ёввойи одам-а! – деди Ултон ўша оролни ҳам, яланғоч одамларни 
ҳам кўриб тургандек. – Билади у: ватан нима, эл нима. – Сўнг хаёлан