Yo`ldаshev Asqarali Yakubovich soliqlar va soliqqa tortish

 
2-§. Soliq siyosati haqida tushuncha 
O`zbekiston Respublikasi soliq siyosati-asosan Mustaqillikning dastlabki 
kunlaridan boshlab amalga oshirildi. O`zbekiston Respublikasining 1991-yil 31 
avgustdagi «O'zbekiston Respublikasining davlat Mustaqilligi to'g`risida»gi 
Qonunda «Shu kundan e'tiboran O`zbekiston Respublikasi o`zining mustaqil soliq 
siyosatini olib boradi», deb ko`rsatilgan. Davlatning soliq siyosatining asosiy 
yo`nalishlari O`zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasida ham ko`rsatib o`tilgan. 
Mustaqillikning dastlabki kunlaridan boshlab soliq sohasida bir qancha 
qonunlar qabul qilingan edi. Shulardan eng asosiylari O`zbekiston 
Respublikasining «Korxonalar, tashkilotlar va birlashmalardan olinadigan soliqlari 
to`g`risida va «O'zbekiston Respublikasi fuqarolari, chet el fuqarolari va fijqaroligi 
bo`lmaganlarning solig`i to'g`risida»gi qonunlari va ularga kiritilgan o`zgarishlar, 
to`ldirishlar edi. 
Soliqlarning huquqiy asosi 1997-yil 24-aprelda qabul qilingan «O'zbekiston 
Respublikasining Soliq kodeksi» bo`ldi. Soliq kodeksining qabul qilinishi soliq 
 
19

---

siyosatining izchilligi va yaxlitligini ta'minlashda muhim ahamiyatga ega bo`ladi. 
Umuman, siyosat deganda, davlatning ilgaridan belgilab, aniqlab qo`ygan 
chora-tadbirlari yig`indisi tushuniladi. Soliq bo`yicha ishlarni tashkil qilish ham 
muayyan siyosat tarzida amalga oshiriladi. Soliq siyosati davlatning moliya 
siyosatini eng muhim, tarkibiy ajralmas qismidir. 
Soliq siyosati nima? Soliq siyosati-davlatning soliq borasidagi farmon, qonun 
va qarorlarni ijrosini ta'minlash hamda uni tashkil qilish-dagi chora-tadbirlari, sa'y-
harakatlari yig`indisidir. Shunday ekan, faqat mustaqil davlatgina o`z mustaqil 
soliq siyosatiga ega bo`la oladi. 
Soliq siyosatini ishlab chiqish moliya-iqtisodiy munosabatlardan kelib 
chiqadi. Davlat soliq siyosati orqali respublika iqtisodiyotini barqarorlashtirishga 
va rivojlanishiga har tomonlama faol ta'sir ko`rsatish mumkin. 
Soliqlar pul munosabatlari bo`lib, iqtisodiy munosabatlarning tarkibiy qismi 
ekan, soliq siyosati ham iqtisodiy siyosatning tarkibiy qismidir.