0 ‘RT0QLIQ
Yeldirim bilan Oydin uylarundan chiqub, maktabga keta
edilar. Y oida o‘zlari kabi bir bolaning valisapidga minub
o‘q kabi o‘tub ketdigini ko‘rdilar.
Yeldirim: - Orqadosh!48 Shu valisapid ko‘b yaxshi narsami?
Oydin: — Qo‘y, jonim, yurakdagi yarani ochma.
Yeldirim : — Nima boidi senga? Nechun valisapid so‘zi
yoqmaydur. Uni yomon ko‘rasanmi?
Oydin: — Valisapidni menday yaxshi ko‘raturgan kimsa
yo‘qdir. Iki yil burunroq valisapidga ko‘p angal49 boiub
qolg‘andim. Otamga aytdim: «Menga bir valisapid olib be-
ring». Otam dedilarkim: «Mendan kunda oUb turdig‘ing oqcha-
lami bo‘sh yerlarga chiqorma, bir qutiga solaber, ko‘paytur,
so‘ngra shunlar bUan bir valisapid sotub ol». Otamning bu
so‘zlarini to‘g‘ri topdim. Onamdan bir quti oldim. Otam
103
bergan oqchalami shu qutiga solaverdim. Oradan bir oy o‘tdi,
quti ko‘b og‘irlashdi. Emdi oqcham ko‘paygandir dedim. Eski
bir g‘azitani ohb, uyning o‘rtasinda yoydim. Qutini ochib,
g‘azita uzra qaytardim. Chaqalar shaldirab to‘kildi. Qutidan
chiqg‘ach, qochib ketmak istagan bir-iki chopqunini yo‘lindan
qaytardum. Orqadoshlari yoninda qo‘ydim. Qaradim, bir yig‘in
chaqa! Oh, qancha ko‘payibdir, shunlami bir sanab qo‘yayin,
erta bilan bir vahsapid olurman, dedim. Sanay boshladim...
Sanadim-sanadim, qo‘llar-da hordi. Ko‘rsam, barchasi to‘rt
so‘m bo‘hbdi. Bir vahsapidning to‘qson so‘m edugin eshitgan
edim. Suyunjum ketdi. E voh! Vahsapid ololmas ekanman,
dedim. Erta chiqub to‘rt so‘mga bir to‘ppi oldim. 0 ‘zimni shu
bilan soqul qildim (ovuntirdim). Endi sen vahsapid degach,
shu esimga kelub, yuragim o‘rtandi.
Y eldirim : — Shu ishinga necha yil bo‘ldi, qardoshim?!
Oydin: — Iki yil bo‘lib o‘tgandir.
Y eldirim : — E voh! Sabr qihb endigacha chaqa to‘plasa
eding, bugun yaxshi bir valisapid olur eding.
Oydin: — Nima deysan?! Oyda to‘rt so‘m to‘plamoq
bilan iki yilda bir vahsapid olinurmi?
Y eld irim : — Albatta, olinur! Ishonmasang, cho‘tini
ko‘rsatayin. Tingla meni. Bir yil o‘n iki oydir. Oyda to‘rt
so‘mdan, o‘n iki oyda qirq sakkiz so‘m bo‘lur. Bir yilhq
puling qirq sakkiz so‘m bo‘lganda, iki yilg‘i to‘qson olti
so‘m bo‘lur. Mana bir valisapidning puh.
Oydin: — To‘g‘ri deysan, qardoshim! Yozuq qilg‘anman.
Ne bo‘lsa, o‘tib ketgan ishni qo‘zg‘ama endi.
Y eld irim : - Nega o‘tub ketgan bo‘lsun, yang‘idan
boshlaymiz.
Oydin: - Yana iki yil go‘zlamoq50 kerak-da?
Y eldirim : - Iki yil emas, olti oy kerakdir.
Oydin: — Nechun olti oy?
Y eldirim : — Men, sen maktabdan yana iki o‘rtoq to-
parmiz. To‘rt kishi birlashib oqcha yig‘amiz. Mana olti oyda
to‘rttamiz bir valisapid olurmiz deya.
Oydin bu so‘zdan ko‘p sevindi.
— Yaxshi tushuntirding, qardoshim, - dedi.
Bu chog‘da maktabga erishdilar. Dars boshlanmag‘an edi.
Yana iki o‘rtoq topib, tilaklarini aytdilar. Ularga maqbul
bo‘ldi.
104
Yeldirimni xazinachi yasadilar. Oydinning qo‘lig‘a bir
daftar berdilar. Haftada to‘pladiqlari pullami Yeldirimga
topshirib, Oydinga yozdira berdilar. Olti oydan keyin bir
yaxshi valisapid olib, bo‘sh kunlarda navbat bilan mindi-
lar, chopdirdilar. Ortiq, to‘rtovining ham daxi og‘zindan
shu so‘z chiqar edi: Yashasun, o‘rtoqliq.
Do'stlaringiz bilan baham: |