Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта маҳсус таълим вазирлиги андижон машинасозлик институти

Ка.и.=1-Рр.и./Ри 
Бу ерда: Р
р.и
. - корхона цехлари, участкаларида ишлайдиган
ѐрдамчи ишчиларнинг рўйхат бўйича ўртача
сони, киши; 
Ри - корхона цехлари ва участкаларида ишлайди- 
ган жами ишчиларнинг ўртача рўйхатдаги
сони, киши. 
Мутахассислар ва бошқарувчилар ишлаб чиқариш жараѐнини ташкил этадилар ва уни 
бошқарадилар. 
Хизматчиларга молия-ҳисоб ишларини амалга оширувчи ва бошқа вазифаларни 
бажарувчилар киради. 
Ходимларнинг малакаси мутахассислик билими ва амалий тажриба даражаси билан 
аниқланади ва улар ишининг мураккаблик даражасини тавсифлайди. 
Корхона кадрларининг цруктраси турли категориядаги ходимларни, улар умумий 
сонига нисбати билан ҳарактерланади. Кадрлар структурасини таҳлил қилиш ѐрдамида ҳар 
бир категорияга мансуб ходимлар корхонада рўйхатда турган жами ходимларнинг ўртача 
сонида қанча ҳиссасини ташкил этиши аниқланади. 
дПж=Пж/Р, ѐки дПж=Пж х 100) Р, 
Бу ерда, Пж - ж -чи категориядаги ходимларнинг рўйхат 

---

108 
бўйича ўртача сони, киши; 
Р - корхонадаги рўйхат бўйича жами ходимларнинг ўртача сони. 
Кадрлар структураси алоҳида ҳар бир бўлинма бўйича аниқланади ва таҳлил 
қилинади, Шунингдек, уларнинг ѐши, нормаларнинг бажарилиши даражаси ва бошқалар 
ҳам қараб чиқилади. 
Меҳнат жамоаси миқдор жиҳатдан ҳам, малака жиҳатдан ҳам ўзгариб туради: бир 
ходим ишдан кетса ўрнига бошқаси қабул қилинади. Бундай ўзгариб туриш кадрларнинг 
қўнимсизлиги билан ҳарактерланади. 
Корхонада кадрларнинг ҳолати қуйидаги коэффициентлар ѐрдамида аниқланиши 
мумкин: 
Кадрларнинг кетиш коэффициенти (Кб) жорий давр мобайнида барча сабабларга кўра 
ишдан кетган ходимлар сонининг (Рб), шу даврдаги рўйхатдаги жами ходимларнинг ўртача 
сонига (Р) нисбати сифатида аниқланади. 
Кб=Рб/Р(100 (%) 
Кадрларни қабул қилиш коэффициенти (Кқ) жорий давр мобайнида ишга қабул 
қилинган ходимлар сонининг (Р?) шу даврдаги рўйхат бўйича жами ходимларнинг ўртача 
сонига (Р) нисбати сифатида аниқланади.