Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта маҳсус таълим вазирлиги андижон машинасозлик институти

Тиқилиб қолиш – малум бир босқич фаолияти, натижаларини кейинг босқичга етказиб 
бера олмаслиги сабабли, мажбурий тўхтатиб турилиши ҳолати. 
Тўхтаб қолиш – малум бир босқич фаолияти, олдинги босқич натижалари келиб 
тушмаслиги сабабли, мажбурий тўхтаб қолиши ҳолати. 
Жараѐннинг тор жойи – чекланган қобилият ресурси. Бу берилган жараѐннинг ишлаб 
чиқарувчанлигини чеклаб қўядиган ресурс. 
Буюртма бўйича ишлаб чиқариш – фақатгина фактик буйртма келиб тушгандан сўнг 
ишга тушадиган жараѐн. 

---

294 
Заҳирага ишлаб чиқариш – стандарт маҳсулотлар ишлаб чиқариб, тайѐр маҳсулот 
заҳирасини яратишга имкон берувчи жараѐн. 
Аралаш жараѐн – буюртма бўйича ва заҳирага ишлаб чиқариш жараѐнлари 
хусусиятларини ўз ичига олган жараѐн. Аралаш жараѐннинг энг кенг тарқалган шаклига 
кўра фирма олдин малум бир, кейинг тайѐр маҳсулотларнинг барчасига асос бўладиган, 
ярим фабрикат тайѐрлаб уни заҳира қилади. Бу ярим фабрикатлар кейинчалик буюртмага 
биноан керакли тайѐр маҳсулотга айлантирилади. 
Ритм бериш – алоҳида бир предметни жараѐндан ўтиш вақтини малум бир таймерли 
механизм ѐрдамида мажбурий чеклаш. Кўп жараѐнларда ритм бериш ишлатилмайди, лекин 
одатда йиғиш конвеерларида ритм берилади. 
Ишлаб чиқарувчанлик (унумдорлик) – тизимдан чиқишда олинадиган натижани ушбу 
тизимнинг киришига бўлган нисбати. Умумий унумдорлик одатда тизимнинг чиқишида 
олинадиган натижаларнинг пул қийматини (масалан, сотилган маҳсулотлар ѐки 
кўрсатилган ҳизматлар) барча киритилган ишлаб чиқариш омиллари қийматига бўлиш 
орқали ҳисобланади.
Самарадорлик – жараѐннинг чиқишдаги фактик натижасини мос нўрмага бўлган нисбати.
Маҳсулот партияси ишлаб чиқариш вақти – битта маҳсулот ишлаб чиқариш учун талаб 
қилинадиган вақтни партия миқдорига кўпайтмаси