Мавзу: “Teatr tarixi” kursiga kirish

 
ITALIYA TEATRI 
Italyan  ma'rifatparvarlari  oldida  yagona  adabiy  tilga  asoslangan  drama  turini 
yaratish  vazifasi  ko'ndalang  bo'lib  turardi.  Bu  vazifa  italyan  teatrini  tubdan  isloh 
qilish  orqali  amalga  oshirilishi  mumkin  edi.  Atoqii  italyan  dramaturgi  Karlo 
Goldoni butun faoliyatini shu vazifani ado etishga qaratdi. 
KARLO GOLDONI (1707-1793-y.) 
Karlo  Goldoni  Venetsiyada  doktor  oilasida  tug'ilgan,  teatrga  juda  ishqiboz  bu 
oilada  Goldoni  ham  bolaligidan  havaskorlik  spektakllarida  rollar  o'ynab,  kelajagi 
teatr bilan bog'liq bo'lishini belgilab olgan edi. Ota-onalari uning advokat bo'lishini 
istardilar, shunga ko'ra u Peduan universitetida tahsil ko'radi, ma'lum vaqt oqlovchi 
bo'lib  ishlaydi.  1734-yili  Venetsiya  teatr  truppasiga  pyesalar  yoza  boshlab,  shu 
bo'yi hayotini butkul badiiy ijodga bag'ishlaydi. 
Aktyorlarda  adabiy  drama  ijrochiligi  bo'yicha  ko'nikma  hosil  qilish  orqali  del 
arte  komediyasini  isloh  qilish  mumkin  edi.  Boshlanishda  Goldoni  aktyorlarga 
odatdagidek  senariylar  yozdi,  1738-yili  «Dunyoviy  kishi  yohud  Mamolo  jamoa 
yuragi»  degan  pyesada  birgina  rol  uchun  matn  yozadi  va  aktyorlar  bilan  ishlab, 
matn  ustida  avvaldan  ishlab  sahnaga  chiqish  badiha  usulidan  afzal  ekanligini 
amalda  isbotlab  beradi.  Goldoni  o'z  islohotida  del  arte  komediyasiga  xos 
sahnaboblik  jihatilarini  saqlab  qoladi.  Xususan,  majoro  tuzish,  holatlarini 
keskinlashtirish usullarini adabiy dramaga olib kirdi, lekin lof, — bo'rttirishlardan 

---