Maqsudov ilhomjon, joraev jomurod yangiboevich, amirov shavkat qo ziboevich

Sigirlar qisr qolishi va ularning bola tashlashiga qarshi kurash. 
 
Bu  masala  juda  muhim  bo„lib  xo„jalikda  poda  sonini  ko„paytirish,  mahsulot 
ishlab chiqarishni bir meyorda olib borishning asosiy mezoni hisoblanadi. Urg„ochi 
hayvon to„liq  pushtsizligi  juda  kam  uchraydi,  qisir qolish va  urg„ochi  tanalarning 
o„z  vaqtida  qochmasligi  ko„p  jihatdan  oziqlantirish,  saqlash  sohasidagi 
kamchiliklar, yoki kasallik natijasi bo„lishi mumkin. Sigir va urg„ochi tanalarning 

---

 
167 
qisir  qolishi  ko„p  jihatdan  buqalar  qochirish  qobiliyatining  past  bo„lishi,  urug„lar 
sifatsizligi  va  boshqalar  bo„lishi  mumkin.  Qisir  qolishni  oldini  olishda  qochirish,  
tug„ish  jarayonlarini  o„z  vaqtida  hisob-kitob  qilib  borish  zarur.  Umuman  olganda 
har  bir  qisir  sigirni  tekshirish,  sababini  aniqlash  va  chora  ko„rish  qisir  hayvonlar 
sonini kamaytirish imkonini beradi. 
Xo„jaliida  oziqlantirish  va  saqlash  sharoitlari  me‟yorda  bo„lgan  taqdirda, 
qisirlik  sabablarini  boshqa  muammolardan  izlash  kerak.  Ular  asosan  buqalar 
urug„ining„ sifatini talablar darajasida bo„lmasligi, sigirlar jinsiy a‟zolari kasalligi, 
hayvonlarning  genetik  kasalliklari  sabab  bo„lishi  mumkin.  Jinsiy  a‟zolari 
kasallangan sigir va urg„ochi tanalar ajratib davolanishi shart. 
Ko„p hollarda sigirlarni tuqqandan keyin o„z vaqtida qochirilmasligi, asossiz 
servis  davrini  cho„zib    yuborilishi,    urg„ochi  hayvonlar  bo„g„ozligi  erta 
aniqlanmaslik  sigirlarni  qayta  qochirish  va  otalantirish  imkoniyatini 
 
bermaydi. 
Shuning  uchun  sigirlarni  tuqqandan  keyin  o„z  vaqtida  rejalar  asosida  qochirish,  
servis davrining me‟yorda bo„lishi va qochirilgan urg„ochi hayvonlarni o„z vaqtida 
erta bo„g„ozlikni aniqlash muhim ahamiyat kasb etadi. 
Qoramollar  podasini  qayta  tiklashga    sigir  va  g„unojinlarning  bola  tashlashi 
salbiy  omil  hisoblanadi.  Bola  tashlashning  bosh  sabablari  bo„lib  oziqlantirish, 
saqlash  va  hayvonlardan  foydalanishda  yo„l  qo„yiladigan  qo„pol  hatolar  sabab 
bo„ladi.  Brusellyoz,  vibrioz  kabi  yuqumli  kasalliklar  ham  bola  tashlash  sababi 
bo„lishi  mumkin.  Bo„g„oz  sigirlar  va  g„unojinlar  to„liq  ratsionlar  asosida 
oziqlantirilishi  shart,  ayniqsa  bo„g„ozlikning  ikkinchi  davrida  bu  omil  muhim 
ahamiyat kasb etadi.  Bo„g„oz hayvonlarni to„g„ri asrash ham bola tashlashni oldini 
olishda  katta  o„rin  tutadi,  buning  uchun  ular,  quruq,    yorug,  issiq  binolarda 
guruhlab  saqlanadi,  molxonalar  poliga  alohida  e‟tibor  beriladi.  Bo„g„oz 
hayvonlarga  muzlagan,  chirigan,  mog„orlagan  oziqalar,    muzlagan  suv  berilishi, 
yoki sovuq paytlarda muzlagan o„tli yaylovlarda boqish ham bola tashlashga sabab 
bo„lishi mumkin.