O’UM2020-Biznes rejalashtirish O. A. Amanov O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti

Muallif - O.A.Amanov 
 
-banklarbo‘yichaqarzlar (investorlarbo‘yicha); 
- qarzlar bo‘yicha hisobot; 
4. Korxonaning moliyaviy faoliyat (holati) ko‘rsatkichlari. 
Moliyaviy  rejani  ishlab  chiqish  uchun  ishlab  chiqarishni  yo‘lga  solish  bilan 
bog‘liq  xarajalarni  sanab  o‘tish  zarur.  Birinchi  3-oy  uchun  ekspluatatsiya  xarajatlari 
ham kiradi. Ushbu xarajatlar tarkibi va qiymati quyidagicha: 
1. Jihozlar, mashinalar harakatlanuvchi mulk. 
2. Jihozni o‘rnatish qiymati. 
3. Maydon va ishlab chiqarish binolarini rekonstruksiya qilish. 
4.Xom-ashyovamateriallarningboshlang‘ichzaxiralari. 
5.Litsenziyauchunto‘lovlar. 
6. Turli xil garovlar va to‘lovlar. 
7. Registratsiya va prezentatsiya. 
8. Tasodifiy xarajatlar uchun mablag’lar. 
 
Bir vaqtli xarajatlar jami: 
1.  Barcha ish xaqi va mukofotlar. 
2.  Ijara. 
3.  Reklama 
4.  Transport xarajatlari. 
5.  Ishlatish xarajatlari. 
6.  Barcha turdagi sug‘urta. 
7.  Soliqlar. 
8.  Qarz va kreditlar bo‘yicha foiz to‘lovlari. 
9.  Ta’mirlash va profilaktika xarajatlari. 
10. Xodimlarni tayyorlash xarajatlari. 
11. Tasodifiy xarajatlar. 
Umumiy joriy xarajatlar: 
Jami ishlab chiqarishni tayyorlash xarajatlari. 
Foyda  va  zarar  bo‘yicha  standart  hisobotni  korxonaning  moliyaviy  jihatdan 
tashkillash imkoniyatini ko‘rsatadi. Hisobotni birinchi 3-yil uchun tayyorlash lozim.  
Foyda va zararlar bo‘yicha standart hisobot quyidagilardan iborat bo‘ladi: 
1. Sotilgan mahsulot qiymati. 
2. Umumiy xarajatlar. 
3. Ishlab chiqarish xarajatlari. 
4. Sof daromad yoki zararlar (qator 3 – qator 4). 
Kassa  mablag’lari  bo‘yicha  reja  (kassa  rejasi)  birinchi  yil  uchun  mablag’lar 
harakati  prognoz  oylar  bo‘yicha,  ikkinchi  yil  uchun  kvartallar  bo‘yicha  tuzilib, 
kutilayotgan  kirim  va  chiqimlar  vaqti    hamda  miqdori  aniq  ajratib  ko‘rsatiladi. 
So‘ngra  qo‘shimcha  moliyalashtirishga  bo‘lgan  ehtiyoj  va  muddati,  aylanma  kapital 
talabning 
maksimal 
miqdori  ko‘rsatiladi. 
Keyingi  bosqichda  qo‘shimcha 
moliyalashtirish  yo‘llari  (hissadorlik  moliyalashtirish,  bank  qarzlari),  qarz 
mablag’lari to‘lash sharti va usullarini ko‘rsatish lozim (14.1 – jadval).  

---