X. Sanoqulov, D. Xodiyeva

Savollar:
1. Kasb-hunar deganda nimani tushunasiz?
2. Qanday kasb-hunar turlarini bilasiz?
3 .0 ‘rta Osiyolik mutafakkirlardan kimlami bilasiz?
4. Mutafakkirlarning kasb-hunar haqidagi qanday fikrlarini bilasiz?
5. Mutafakkirlar merosi mehnat tarbiyasiga qanday ta’sir etadi?
Mavzu: BosblangMch mehnat ta’limi 
va tarbiyasida o‘quvchilarni kasb-hunarga yo‘naltirishga 
innova tsion yondashuv
0 ‘zbekiston  Respublikasi  o ‘z  mustaqilligiga  erishganidan  so‘ng 
ta’lim  sohasida  amalga  oshirilayotgan  islohotlar  jarayonida  asosiy 
bo‘g‘in hisoblangan umumiy o‘rta ta’lim maktablari faoliyatida o‘quv- 
chilarni  hayotga  tayyorlash  va  kasb  tanlashga  yo‘naltirish  muhim 
vazifalardan biri hisoblanadi.
0 ‘quvchilarni  kasb-hunarga  yo‘naltirish  o‘qituvchi  rahbarligida

---

o‘quvchilar tomonidan  bajariladigan  aqliy  va jismoniy  harakat jara- 
yonlaridan  iborat  bo‘lib,  buning  natijasida  ular  mehnat  predmetlari, 
vosita  va  jarayonlari  haqidagi  bilimlarni  hamda  ma’lum  sohadagi 
ishlab  chiqarish  mehnati  va  kasbga yo‘naltirish  amaliy  ko‘nikma  va 
malakalarini egallaydilar, ongli ravishda kasb tanlashga hamda jamiyat 
va shaxs farovonligi yo‘lida mehnat faoliyatiga tezda qo‘shilishlariga 
imkon beruvchi shaxsiy sifatlari hamda tafakkurlarini rivojlantiradilar. 
Yangi iqtisodiy munosabatlar kasb-hunarga yo‘naltirishning yangicha 
munosabati sharoitida mehnat ko‘nikmalari va malakalarini maqsadli 
shakllantirishdan  iborat  bo‘lib,  ongli  va  har  tomonlama  rivojlangan 
fuqoroni tarbiyalashning tarkibiy qismi hisoblanadi.
0 ‘quvchilarni  kasb-hunarga  yo‘llash  ishlari  maqsadli  mehnat 
ta’limining maqsad va vazifalari bilan uyg‘unlikda namoyon bo‘ladi.
Kasbga  yo‘naltirishdan  asosiy  maqsad  o‘sib  kelayotgan  yosh 
avlodni  ongli  va  mustaqil  ravishda  kasb  tanlashga  tayyorlashdan 
iborat bo‘lib,  bu jarayon shaxsning bo‘lg‘usi kasbiy faoliyat subyekti 
sifatida shakllanishini  nazarda tutadi  hamda uning bozor iqtisodiyoti 
munosabatlariga moslashib borishiga ko‘maklashadi.
Shu  munosabat  bilan  o‘quvchilarga  ilm-fan  asoslarining  mustah- 
kam  bilimlarini  singdirish,  ularda  yuksak  onglilikni  tarbiyalash, 
umuminsoniy  qadriyatni  shakllantirish,  yosh  avlodni  turmushga  va 
mehnatga, ijtimoiy zarur kasblami ongli ravishda tanlashga tayyorlash 
mehnat ta’lim va tarbiyasining vazifalaridir.
Hozirgi  vaqtda  ijtimoiy  va  ilmiy  texnikaviy  taraqqiyot  sharoitida 
maktab  o ‘quvchilarini  kasb  va  hunarga  yo‘naltirishning  muhimligi 
ancha oshdi. 0 ‘quvchilarni to‘g‘ri va erkin kasb tanlashga yo‘naltirish 
bugungi  kunning  dolzarb  vazifalaridan  biridir.  To‘g‘ri  kasb  tanlash 
insonning  kelajagini,  hayot  tarzini  belgilashda  katta  ahamiyat  ega. 
Har bir shaxs kasbni o‘z qiziqishi, qobiliyati va ijtimoiy muhit nuqtayi 
nazaridan tanlaydi.
0 ‘quvchilarni  kasb-hunarga  yo‘naltirish  ishlarini  olib  borishda 
“Kasb o‘zi  nima?” degan  savol tug‘iladi.  Kasb to‘g‘risida bir qanchu 
ta’riflar berilgan.
• Kasb bu -  insonga ma’lum bir talablar qo‘yuvchi  faoliyat Uirklir.
• Kasb -  insonni jamiyat tomonidan tan olinishidir.

---

• Kasb -  tiriklik va tirikchilik manbayi.
0 ‘quvchilami kasbtanlashgayo‘naltirishning asosiy yosh bosqich- 
lari mazmuni quyidagilardan iborat:
1. Maktabgacha ta’lim yoshidagi - 1 bosqich;
2. Boshlang‘ich kichikyoshdagi (1-4 sinflar) -  II  bosqich;
3. 0 ‘rta yoshdagi (5-7 sinflar) -III  bosqich;
4. Katta yoshdagi (8-9 sinflar) -  IV bosqich.