Texnika xavfsizligi


 Elektr uskunalarini erga ulash



Download 3,02 Mb.
Pdf ko'rish
bet110/166
Sana28.09.2021
Hajmi3,02 Mb.
#187565
1   ...   106   107   108   109   110   111   112   113   ...   166
Bog'liq
hayot faoliyati xavfsizligi fanidan maruzalar matni (1)

4. Elektr uskunalarini erga ulash  
va nollashtirish himoyasi 
 
Odamlarni  va  hayvonlarni  elektr  tokidan  ishonchli  himoyalashning  ko`proq  tarkagan 


 
108 
usuli  erga  ulash  himoyasidir.  YA`ni  uskunalarning  kuchlanish  ostida  qolishi  mumkin 
bo`lgan  tok  uzatmaydigan  metall  qismini  yoki  elektr  utkazgichlarni  erga  ulash 
hisoblanadi. Erga ulashning printsipial sxemasini quyidagi rasmda keltiramiz. 
 
S  fazada  korpusga  tutashuv  sodir  bo`lganda,  elektr  toki  erga  ulagich  orqali  erga 
o`tadi,  chunki    odamning  qarshiligi  erga  ulagichning  R
3
  qarshiligidan  etarlicha 
darajada ortiqdir.  Erga  ulagichning qarshiligi  esa  10  Om  dan  ortiq bo`lmasligi kerak. 
Erga  ulashning  bosh  vazifasi,  korpusdagi  potentsialni  xavfsiz  miqdorigacha 
kamaytirishdir. 
Elektr  qurilmalarini  erga  ulashni,  o`zgaruvchan  tokda  nominal  kuchlanish  380  V 
bo`lganda va undan yuqori 440 V da va doimiy tokning barcha hollarda, o`zgaruvchan 
tokda  nominal  kuchlanish  42…380  V  gacha  va  doimiy  tokda  nominal  kuchlanish 
110…440  V gacha bo`lgan yuqori xavfli va o`ta xavfli mehnat sharoitlarida bajarish 
kerak bo`ladi. 
 
 
 
 
 
 
 
 
13.5.-rasm. Erga ulash himoyasi:  
a-printsipial sxemasi, b-erga ulash qurilmasi: 1- erga ulagich; 2-biriktiruvchi polosa. 
 
O`zgaruvchan  tokda  42  V  va  undan  kichik  kuchlanishda  va  o`zgarmas  tokda  110  V 
kuchlanishdan  kam  hamma  hollarda,  ishlaydigan  elektr  qurilmalari  erga  ulanmaydi. 
Bunday  portlash  xavfi  bor  qurilmalar  va  ikki  o`ramli  payvandlovchi  tansformatorlar 
mustasno.  Erga  ulovchi  qurilma  (17.5.-rasm)  ikki  kism:  erga  ulagich  va  biriktiruvchi 
polosalardan tashkil topadi. 
 
Erga ulagichlar ikki xil sun`iy - faqat erga ulash uchun mo`ljallangan va tabiiy – 
erda boshqa maqsadda turgan metall buyum holatlarda bo`ladi. Sun`iy erga ulagichlar 
sifatida  po`lat  quvurlar  va  2…3  m  uzunlikdagi  va  devori  qalinligi  3,5  mm  dan  kam 
bo`lmagan po`lat burchaklardan foydalaniladi. Tik erga ulagichlar, konturga 4

12 mm 
yoki aylana holdagi diametri 6 mm dan kam bo`lmagan po`lat polosalar, payvandlash 
bilan  biriktiriladi.  Tabiiy  erga  ulagichlar  sifatida  erga  yotqizilgan  suv  uzatish 
 


 
109 
quvurlari:  artezan  kuduqlarining  quvurlaridan,  binolarning  erga  tutashgan  metall 
konstruktsiyalaridan, armaturalardan va boshqalardan foydalanish mumkin. 
 
Erga  ulagichlarning  qarshiligi  hisoblash  bilan  yoki  bevosita  o`lchash  bilan 
aniqlanadi. 
 
YA`ni bir o`zakli erga ulagich tok oqimining qarshiligi 
                            
)
4
4
lg
5
,
0
21
(lg
366
,
0
l
h
l
h
d
l
р
R
c




,    
 
(17.5.) 
 
 
 
 
bu erda r-tuproqning solishtirma qarshiligi Om

m; l, d- erga ulagichning uzunligi va 
diametri (m); h- quvur yotqizilgan chuqurlik (m); 
Erga ulagichlarning kerakli soni: 
 
                                         
э
н
c
c
R
K
R
n


 ,   
 
 
 
(17.6.) 
bu erda K
s
-mavsumiylik koeffitsienti; R
n
 - erga ulashning normativ qarshiligi; 

e
-erga 
ulagichlardan foydalanish koeffitsienti. 
-Davlat  standartiga  asosan  neytralli  izolyatsiyalangan  kuchlanishi  1000  V  gacha 
bo`lgan  qo`zg’almas  setlarda  erga  ulash  qurilmasining  qarshiligi  10  Om  dan 
oshmasligi  kerak.  Erning  solishtirma  qarshiligi 


500  Om

m  da 

  ga  bog’liq 
bo`lgan oshiruvchi koeffitsientlar kiritiladi. 

Download 3,02 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   106   107   108   109   110   111   112   113   ...   166




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish