Texnika xavfsizligi


 Tegish va qadam kuchlanishi



Download 3,02 Mb.
Pdf ko'rish
bet108/166
Sana28.09.2021
Hajmi3,02 Mb.
#187565
1   ...   104   105   106   107   108   109   110   111   ...   166
Bog'liq
hayot faoliyati xavfsizligi fanidan maruzalar matni (1)

3. Tegish va qadam kuchlanishi 
 
Tegish  kuchlanishi  –  bu  odam  bir  vaqtda  tegadigan  tok  zanjirining  ikki  no`qtasi 
orasidagi kuchlanishdir. U uzatkichlarda izolyatsiya ishdan chiqqanda, elektr dvigateli 
yoki  uskuna  korpusi  bilan  odam  turgan  er  oralig’ida  sodir  bo`ladi.  Bunda  odam  er 
bilan  birlashgan  detal  ustida  ham  yoki  ochiq  er  ustida  turgan  bo`lishi  ham  mumkin. 
Uni quyidagi sxemada ko`rish mumkin (17.3.-rasm). Rasmda bitta erga ulagich (R
3
) ga 
ulangan  ikkita  (A  va  V)  iste`molchilar  korpuslari  ko`rsatilgan.  Bunda 

=f(x)  egri 
chizig’i  elektr  iste`molchi  korpusga  fazolardan  qisqa  tutashuv  bo`lganda,  erga 
ulagichga yaqin er yuzasidagi potentsialning o`zgarishini xarakterlaydi. 
  
 
 
 
 
 
 
 
 
 


 
106 
 
13.3.-Rasm. Tegish kuchlanishini aniqlash sxemasi. 
 
Odam  istagan  A  yoki  V  elektr  iste`molchilari  korpusiga  tekkanda  uning  qo`li 
korpusning 


=

k
 potentsialini oladi. A va V hollar bir xil va korpuslar potentsialiga 
tengdir. Odamning oyoqlari erga tegib er no`qtalari potentsialini oladi. Natijada odam 
potentsiallar  farqi  ta`siri  ostida  qoladi.  Bu  kattalik  tegish  kuchlanishi  U
p
  hisoblanadi, 
bunda  A  elektr  iste`molchiga  tegish  kuchlanishi  U
pa
  = 


-

na
      ga  B  da  esa  mos 
ravishda U
pb
 = 


-

ab
   bo`ladi. 
 
  
 
 
 
 
 
 
 
 
13.4.-rasm. Qadam kuchlanishini hosil bo`lish sxemasi. 
13.4.-rasmda tasvirlangan sxemadan ko`rinib turibdiki, 
 
 
 
 
U
k
 = 

ch
-

u
,                                    
(13.4.) 
bo`ladi. 
Bevosita  erga  ulagich  ustida  turgan  odam  uchun  tegish  kuchlanishi 


=

n
  va  U
p
=0 
bo`ladi, chunki  bu erda qo`l va oyoqlar potentsiali bir xildir. Odamni erga ulagichdan 
uzoqlashishi  bilan  tegish  kuchlanishi  o`sadi.  Odam  bu  erda  B  elektr  iste`molchi 
korpusiga  tekkanda  oyoqlar  potentsiali 

nb 
nolga  yaqin  bo`ladi  va  u  holda  tegish 
kuchlanishi U
pb
=U
f
   bo`ladi. 
Bir  biridan  v  qadam  masofada  joylashgan  va  bir  vaqtda  odam  turgan  har  xil  elektr 
potentsialli  erning  ikki  no`qtasi  orasidagi  kuchlanish  U
k
  qadam  kuchlanishi  deyiladi 
(17.4.-rasm).  
Bu erda  

ch



- odamning chap va o`ng oyog’i joylashgan no`qtalardagi potentsiallar. 
Qadam  o`lchami  qanchalik  katta  bo`lsa,  odam  o`tkazgich  erga  tekkan  joyga  shuncha 
yaqin  bo`ladi.  Qadam  kuchlanishi  miqdori  qancha  katta  bo`lsa,  jarohatlanish  xavfi 
shuncha  yuqori  bo`ladi.  Qadam  kuchlanishi  xavfi  hayvonlar  uchun  odamga  nisbatan  
ko`proq  xavflidir.  CHunki    ularning  qadamlari  kattaligi  ya`ni  oyoqlari  orasidagi 
masofa odamnikidan kattadir.  
 


 
107 
Qadam  kuchlanishi  zonasiga  tushib  qolganda,  oyoqlarni  tezlik  bilan  birga  qo`yib, 
zonadan  qisqa  qadamlar  bilan  yoki  ikki  oyoqni  birga  bir  joyga  qo`ygan  holda,  ikki 
oyoqlab  oyoq  uchida  yoki  tovonda  sakrab  chiqib  ketish  kerak.  Tok  uzatish  simi  erga 
tekkan joydan 20 m uzoqlikda qadam kuchlanishi amalda 0 ga tengdir. 

Download 3,02 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   104   105   106   107   108   109   110   111   ...   166




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish