Microsoft Word maktabgacha talim muassasalarida manaviy marifiy ishlar

13. Ma’naviy poklik – odamlarni halollikka, bag’rikenglikka, mehr – 
shafqatli bo’lishga chorlash va bu borada o’zi ibrat – namuna ko’rsatish [17. 118 –
b.]. 
14. Ma’naviy e’tiqod – u ma’naviy idealdan iborat bo’lib, ehtiyoj ko’nikma 
va malakalarning shakllanishi asosida paydo bo’ladi [27. 287 – b.]. 
 Keltirilgan ta’riflardan ko’rinib turibdiki, murakkab ijtimoiy hodisa bo’lgan 
ma’naviyatning ma’lum bir tarkibiy qismi yoki uning u yoki bu xususiyati yoki 
ahamiyatini ifodalaydi. Bundan shunday xulosaga kelish mumkinki, 
ma’naviyatning mukammal ta’rifidan uzluksiz ta’lim tizimining har bir turiga 
tegishli xususiy holdagi ta’riflaridan ham foydalanish kerak bo’lar ekan. Bunga 
sabab uzluksiz ta’lim tizimi uchun har bir turda ta’lim – tarbiyaga qo’yilgan 
alohida talablar mavjud. Masalan oiladagi yoki MTM dagi ma’naviyatga berilgan 
talab oliy ta’limdagi talabga to’g’ri kelmaydi yoki aksincha. Demak, uzluksiz 
ta’lim tizimi uchun xususiy ta’riflardan umumiyroq bo’lgan ta’riflarga o’tib 
borish, ya’ni induksiya tadqiqot usuliga asoslangan holda ta’riflar iyerarxiyasini 
shakllantirib borgan ma’qul ekan. 
Umuman olganda ma’naviy tarbiyada milliy madaniyatimiz, ajdodlarimizdan 
bizgacha yetib kelgan boy ma’naviy merosimizni tarixiy ildizlariga e’tibor 
berishimiz va ularni yanada boyitib (bu sohadagi tadqiqot ishlarini yanada 
rivojlantirib) bugungi yoshlarimiz ongi va qalbiga chuqur singidirish masalasiga 

---

 29
katta e’tibor qaratish lozim bo’ladi, chunki bu ma’naviy boylik asrlar davomida 
shakllangan. Bular avloddan – avlodga o’tishda ko’plab sinovlardan o’tgan va 
vaqti kelganda ulardan xalqlarimiz foydalangan, ya’ni ular xalqlarimizga madad 
bo’lgan. 
Bu masala ham Muhtaram Prezidentimiz I.A.Karimovning e’tiboridan chetda 
qolgan emas va bu haqda Mustaqillik qo’lga kiritilgan paytdan boshlab unga 
e’tibor berib kelmoqda. Xususan, Prezidentimizning “O’zbekistonning o’z istiqlol 
va taraqqiyot yo’li” risolasining “Mustaqil O’zbekistonni rivojlantirishning 
ma’naviy – axloqiy negizlari” deb nomlangan bobi bordi quyidagi asosiy negizlar 
qayd etilgan: 
“- umuminsoniy qadriyatlarga sodiqlik; 
- xalqimizning ma’naviy merosini mustahkamlash va rivojlantirish; 
- insonning o’z imkoniyatlarini erkin namoyon qilishi; 
- vatanparvarlik” [3. 74-b.]. 
Bu to’rtala negiz ham ma’naviy tarbiya jarayonida o’ta muhim bo’lib, ular 
ichida “Xalqimizning ma’naviy merosni mustahkamlash va rivojlantirish” nomli 
negizi ayni shu masala yechimini hal qilishda yetakchi o’rinda turadi va bunga 
jamiyatimiz taraqqiyotining hamma bo’g’inida e’tibor berishimiz kerak. Ayniqsa, 
oilada, MTM larida va boshlang’ich ta’limda mustahkam poydevor qo’yiladi, 
chunki bu davrdagi tarbiya bolalarda jo’shqinroq kechadi. 
Bolalar ma’naviy dunyosining o’ziga xos xususiyatlaridan biri kattalarni 
obro’li siymolar deb bilishlaridir. Shuning uchun ham biz o’z farzandlarimizning 
baxtu saodati, iqboli va kamolini ko’rishni istaymiz. Buning uchun 
farzandlarimizga milliy urf – odatlarimiz, qadriyatlarimiz va an’analarimizni 
chuqur singdirish va shakllantirishimiz lozim. Bu oila ma’naviyatining asoslaridir. 
Muhtaram Prezidentimiz I.A.Karimov ta’kidlaganidek “Ta’limni