Z islomov, D. Rahimjonov, J. Najmiddinov

ISLAM DINI HÁM DÚNYALÍQ
Islam  dininde  dúnyalıq  aǵımdı  dinge  jat  túsinik 
sıpatında qaralmaydı. Islam dininiń muqaddes derek-
leri — Quranı  Kárim  hám  hádislerde  de  insan  bul 
dúnyası  ushın  da  háreket  etiwi  kerekligi  uqtırıladı.
Quranı  Kárimde  aytıwınsha  insan  aqıreti  ushın 
qayırlı  islerdi  islew  menen  birge  bul  dúnyadaǵı  ne-
siybesin  de  umıtpawı  kerek.  Sebebi,  adamda  denesi, 
shańaraǵı,  qońsı-qobası,  jámiyet,  qol  astındaǵilardıń 
da  haqı  bar,  hárbiriniń  haqını  orınlawı  kerek.  Bul 
dúnya nesiybesi aqıret ámelleri ushın azıq boladı de-
lingen  túsiniklerde.
Inkviziciya

---

136
Solar  menen  birge  Quranda  kóplep  ayatlar  dúnyalıq  máselelerdi  de 
qamtıp  aladı.  Mısal  ushın  Qurandaǵı  eń  úlken  ayat — «Baqara»  súresi-
niń  282  ayatı  da  tiykarınan  dunyalıq  másele — qarız  alıw,  beriw  haqqın-
da  bolıp,  onda  máseleniń  materiallıq  hám  mánáwiy  táreplerine  itibar  qa-
ratılǵan.
Islam  dininiń  payǵambarı  Muhammed  (s.a.v.)  diniy  máselelerde  hám-
mege  ustaz  bolsa  da,  dúnyalıq  islerde  qánigelerdiń  pikirlerine  qulaq  salar 
edi.  Bul    hádiste  sonday  delinedi:     
«Payǵambar  (s.a.v.)  qurma  shańlandırıp  atırǵan  bir  qáwimniń  aldınan 
ótip  atırıp,  bunı  islemeseńiz  de  bola  beredi,  dedi,  Sol  jılı  zúráát  jaman 
boldı.  Ol  kisi  jáne  olardıń  aldılarınan    ótip  atırıp,  qurmańızǵa  ne  boldı?-
dep  soradı.  Olar,  sonday,  sonday,  degen  edińiz...  dep  aytıptı.  Ol  kisi: 
«Sizler  dúnyańız  isin  biliwshisiz»  depti». 
Yaǵnıy,  Rasulullahtıń  ayırım  gápleri  diniy  gápten  gore,  tájiriybege 
tiykarlanǵan  yaki  jeke  pikirge  súyengen.  Sonıń  ushın  da,  sahabalar  Ra-
sulullahtıń  ayırım  buyrıqları  tiykarında  «jeke  pikirińiz  be  yaki  Allanıń 
ámiri  me?»,    dep  soraytuǵın  edi.  Jeke  pikirleri  bolsa,  onda  bazı  da  basqa 
abzalıraq usınıs beretuǵın edi. Rasulullah (a.s.) jaqsı usınıstı qabıl etip, óz 
pikirlerin  ózgerter  yaǵnıy  usı  dúnyalıq  taraw  qánigeleriniń  pikirin  álbette 
inabatqa  alatuǵın  edi.