Лаборатория иши №1

 

 Laboratoriya ishi№3 

NITROZA USULIDA SULFAT KISLOTA OLISH 

Nitroza  usulida  oltingugurt  (IV)-oksidini  oksidlab  sulfat  kislota  olishda  azot 

(IV)-oksidi  usulida  amalga  oshiriladi.  Ilgarilari  bu  jarayon  suv  bug‘i  ishtirokida 

katta  qo‘rg‘oshinli  kameralarda  olib  borilar  edi.  Qurilmalarning  quvvati  uncha 

yuqori emas, chunki jarayon gaz fazasida borgani uchun, kameralarni bir necha yuz 

kub  metr  hajmda  tayyorlashga  to‘g‘ri  kelardi.  Zamonaviy  minorali  usulda 

oksidlovchi  rolini  nitroza  bajaradi.  Reaksiya  suyuq  fazada  olib  boriladi,  bu 

apparatning unumdorligini  tezda  oshiradi. Nitroza  azot oksidlarini  sulfat  kislotada 

eritish natijasida yuzaga keladi. 

NO+NO

2

↔N

2

O

3 

N

2

O

3

+2H

2

SO

4

↔2HSNO

5

+H

2

O 

Nitroza nitrozilsulfat kislotasining sulfat kislotadagi eritmasi. 

Nitrozilsulfat kislota eritmada nitrit kislota bilan muvozanatda bo‘ladi. 

HSNO

5

+Н

2

О↔Н

2

SO

4

+HNO

2

 

Oltingugurt (IV)-oksidini nitrozada eritsak, nitrit kislota sulfit kislotani sulfat 

kislotagacha oksidlaydi.  

SO

2

+H

2

O=H

2

SO

3

 

H

2

SO

3

+2HNO

2

=H

2

SO

4

+2NO+H

2

O 

Nitrozilsulfat  kislota  ham  oltingugurt  (IV)-oksidlashda  ishtirok  etadi. 

Mahsulot  hosil  bo‘lish  minorasida  hosil  bo‘lgan  azot  II-oksidini  oksidlash 



3

NH

Y

---

 

15 

minorasiga yuboramiz u yerda u qisman azot (IV)-oksidigacha oksidlaydi. Azot II 

va Azot IV –oksidlari nitrit angidrid bilan muvozanatda bo‘ladi. 

NO+NO

2

↔N

2

O

3

 

Gazlar  aralashmasi  yuttiruvchi  minoraga  yuboriladi,  u  yerda  azot  III-oksidi 

sulfat kislotada yutilib nitrozilsulfat kislotasini hosil qiladi.  Uning eritmasini yana 

oltingugurt to‘rt oksidini oksidlash uchun yuboriladi.