учун моддий
ресурс
лардан тежаб, тергаб фойдаланиш муҳим масалалардан бири
ҳисобланади.
Меҳнат предметдаридан тўлиқ ва самарали фойдаланишни таьминлаш учун ҳозирги
даврда замонавий янги техникалардантўғри фойдаланиш, шунингдек, самарали
технологияларни ишлаб чиқаришга тезкордик билан татбиқ этишни тақозо этади. Чунки,
улар ёрдамида меҳнат предметлари ишлаб чиқаришга сарф қилиниши, тежалиши
таьминланади. Шунинг билан биргаликда ишлаб чиқаришнинг турлича шаклларини,
асосий эьтиборни нодавлат мулкчилигига асосланган корхоналарни барпо этиш ва
ривожлантиришга
қара
тиш мақсадга мувофиқдир. Сабаби, уларда мулкка эгалик қилиш
ҳисси доимо юқори даражада бўлади. Дарҳақиқат, нодавлат мулкчилигига асосланган
корхоналарда меҳнат предметлари уларнинг
мул
ки ҳисобланади. Ундан имконият
доирасида самарали фойдаланишга катта эьтибор берилади.
Моддий ресурслардан самарали фойдаланишни ёьлга қўйишда иқтисодий
таҳлилнинг аҳамияти каттадир. Корхонада
моддий
ресурслардан қай даражада
фойдаланилаётганлигини таҳлил э
тиш на
тижасида ишлаб чиқарилаётган маҳсулотларга
сарфланаётган хара
жатларни тежаш мақсадида фойдаланилмай
қолган
ички
имкониятларни топиш мумкин.
Еркин иқтисодий муносабатлар шароитида корхоналарнинг моддий
ресурслар
билан
таьминланганлигини ва улардан самарали
фойдаланишни таҳлил этишда бошқарув
таҳлилишнинг энг асосий вазифалари бўлиб қуйидагилар ҳисобланади:
•
корхона,
бирлашмаларнинг
зарурий
моддий
ресурслари билан
таьминланганлик
даражасини аниқлаш;
• моддий ресурсларни корхонага
етказиб
бериш ҳажмини,
комплекслиги,
сифатлилиги,
сортлилиги
ҳамда маромий
лигининг даражасини белгилаш;
•
моддий
ресурсларни
етказиб
бериш
борасида
корхоналараро
тузиладиган
шартномаларнинг ўз вақтида тузилганлигини аниқлаш;
• моддий техника таьминоти белгиланган режасининг
ҳақиқатга яқинлигини текшириш;
• транспорт тайёрлов харажатларини ҳисоблаш;
• материаллардан самарали фойдаланиш кўрсаткичларини аниқиаш ва
уларни маҳсулот
ҳажмига ҳамда унинг
таннархи
га таьсирини миқдор
жиҳатдан ҳисоблаш;
• хомашё, ёқилғи ва материалларга баҳо беришда фойдаланилмай қолган ички
имкониятларини
аниқлаш, таҳлил этиш
ва
бошқалар.
Таҳлил учун зарурий маьлумотлар моддий
техника
таьминоти режаси, хом-ашё ва
материаллар бўйича
тузилган
шартнома
ҳамда
моддий
ресурслар
мавжудлиги
ва улардан
фойдаланишнинг
статис
тик ҳисоботидан олинади. Корхоналарда меҳнат предметларидан
фойдаланишни таҳлил этишда уларнинг сарфланиши
бўйича ўрнатилган
меьёрий
маьлумотлардан
ҳам фойдаланиш
мақсадга муво
фиқдир.
Меҳнат предметларидан самарали фойдаланишга республикамиз ҳукумати
томонидан
ҳам
доимо алоҳида э
ьтибор қаратилмоқда.
Улар
қабул қилинган норматив
ҳужжатларда ўз
аксини топган. Масалан, «Ўзбекистон Республикасида корхоналар
тўғрисида»ги, «Тадбиркор
лик
тўғрисида»ги, «Мулкни давлат
тасарруфидан
чиқариш
ва
хусу
сийлаштириш тўғрисида»ги ва бошқа қонунларда, фармонларда, қарорларда
ўз
аксини
топган.
Do'stlaringiz bilan baham: