Microsoft Word bustonul orifiyn ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
80
xurmo berib bo'lsa ham aritish". 
81-bob 
Qasddan odam o'ldirish haqida 
Faqih (rahimahulloh) aytadilar: Mo'minni qasddan o'ldirgan kishi haqida odamlar ixtilof 
qilishdi, ba'zilari qotil do'zaxda abadiy qoladi, deyishdi. Ahli ilmlar esa: "Alloh taoloning 
xohishida bo'ladi, xohlasa kechiradi, xohlasa azoblaydi", deb aytishdi. Do'zaxda abadiy 
qoladi, degan kishilar Solim ibn Abul Ja'dning rivoyatiga asoslanishgan: Ibn Abbosning 
huzurida edim. Bir kishi kelib: "Mo'minni qasddan o'ldirgan kishi haqida nima deysiz?" 
dedi. Ibn Abbos: "Uning jazosi abadiy do'zaxdir", dedilar. Haligi kishi yana so'radi: 
"Tavba qilsa, iymon keltirsa, solih amallar qilib hidoyat topsa-chi?" "Unga hidoyat 
qaerdan bo'lsin, jonim qo'lida bo'lgan Zotga qasamki, bu haqda oyat nozil bo'ldi, biror 
oyat uni nasx qilgani yo'q", dedilar". 
Qotilga tavba foyda qiladi, deganlarning asoslari ushbu oyatdir: 
"Albatta, Alloh o'ziga (biron narsaning) sherik qilinishini kechirmas. Shundan boshqa 
gunohlarni o'zi xohlagan bandalari uchun kechirur" (Niso, 48). Boshqa bir oyatda: 
"Ular Alloh bilan birga boshqa biron ilohga iltijo qilmaslar va Alloh (o'ldirishni harom 
qilgan) biron jonni nohaq o'ldirmaslar hamda zino qilmaslar. Kim mana shu 
(gunohlardan birontasini) qilsa, uqubatga duchor bo'lur" (Furqon, 68), deyilgan. Yana: 
"Magar kim tavba qilsa va iymon keltirib yaxshi amallar qilsa, bas, Alloh ana 
o'shalarning yomonlik – gunohlarini yaxshilik – savoblarga aylantirib qo'yur. Alloh 
Mag'firatli, Mehribon bo'lgan zotdir" (Furqon, 70), deyiladi.  
"Kim qasddan bir mo'minni o'ldirsa, uning jazosi jahannam bo'lib, o'sha erda abadiy 
qolajak" (Niso, 93), oyatining javobida Ibn Abbos: "Ushbu oyat Muqayyas ibn Juboba bir 
kishini qasddan o'ldirib, murtad bo'lib, Makkaga ketib qolgan paytda nozil bo'lgan", 
dedilar. 
"Jazosi jahannam", so'zining ma'nosi haqidagi boshqa javob shuki, agar jazo beradigan 
bo'lsa, jazosi jahannam, lekin biz, inshaalloh, jazo bermasligini umid qilamiz. Bu Anas 
ibn Molik Payg'ambarimizdan (sollallohu alayhi vasallam) rivoyat qilgan hadisga 
o'xshaydi: "Kimga Alloh taolo bir amal uchun savob va'da qilgan bo'lsa, tezda oladi, 
kimni bir amal uchun jazo bilan qo'rqitgan bo'lsa, bu Allohning ixtiyoridadir". 
Kishi o'zini o'zi qasddan o'ldirsa, ba'zilarning fikricha, do'zaxda abadiy qoladi. Ba'zi 
kishilar esa, Allohning ixtiyorida, deyishgan. Do'zaxda abadiy qoladi, degan kishilarning 
asosi Sufyon Savriy A'mashdan, u Abu Solihdan, u Abu Hurayradan rivoyat qilgan 
hadisdir. Rasul (sollallohu alayhi vasallam) dedilar: "Kimki o'zini zahar bilan o'ldirsa, 
jahannam olovining ichida abadiy shu zahardan yutib turadi. Kim o'zini temir tig' bilan 
o'ldirsa, jahannam olovida abadiy shu temir tig' bilan qorniga urib turadi. Kim o'zini 
tog'dan tashlab o'ldirsa, do'zax oloviga o'zini abadiy tashlab turadi". Boshqa hadisda 
Payg'ambar (sollallohu alayhi vasallam): "Kim o'zini bir narsa bilan o'ldirsa, shu narsa 
bilan qiyomat kunida azoblanadi", deganlar.  

---

Bo’stonul orifiyn. Abu Lays Samarqandiy 
 
 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
81
Ammo, Allohning ixtiyorida deganlar "Shundan boshqa gunohlarni o'zi xohlagan 
bandalar uchun kechirur" oyatiga asoslanishgan. Unda yuqoridagi xabarlar esa qo'rqitish 
uchun bo'ladi". "Mo'minni la'natlash o'ldirish kabidir", "Mo'minni so'kish fisqdir, uni 
o'ldirish kufrdir" hadislari singari u hadislar ham qo'rqitish uchundir.  
Alloh subhonahu va taolo bilguvchiroqdir.