Toshkent moliya instituti r. H. Ayupov, G. R. Boltaboeva raqamli iqtisodiyot asoslari

8.2. Elektron tijoratga investitsiyalar jalb qilish 

Endi kriptovalyutalarning investorlar uchun qanday qiyinchiliklar tug’dirishi 

masalasini ko’rib  chiqamiz.    Hozirgi  davrda  yangi  raqamli  texnologiyalar  startap 

kompaniyalarga kriptovalyutalar  yoki tokenlar  ko’rinishida  juda  katta  investitsion 

mablag’larni  jalb  qilish  imkoniyatini  yaratayapti.  Misol  uchun,  yuqoridagi 

bo’limda  ko’rsatilganidek,  raqamli  pullarni  birlamchi  joylashtirish  –  ICO  (initial 

coin  offering)  o’nlab  million  pullarni  investitsiyalar  uchun  to’plash  imkonini 

yaratayapganini bir qancha davlatlardagi tajriba yaqqol namoish qilayapti. Ammo 

bu  ishlarning  manfiy  oqibatlari  ham  vujudga  kelishi  ehtimoli  bor  albatta.  ICO 

vositasida  investitsiyalar  jalb  qilinadigtan  startaplar  bozorida  yangi  moliyaviy 

---

Toshkent Moliya instituti 

R.H. Ayupov va G.R. Boltaboeva 

 

puffak  paydo  bo’lishi  mumkin.  Bunda  emitentlar  tomonidan  hech  qanday  sarf-

harajat  qilinmagan  xolda  investorlar  uchun  yuqori  darajada  foyda  olishlariga 

imkon  yaratiladi.  An’anaviy  investitsion  capital  yig’ish  usulida  esa  kompaniya 

kerakli  kapitalni  yig’a  olish  uchun  uzoq  yillar  davomida  aholining  ishonchini 

qozongan  bo’lishi  kerak.  Raqamli  valyuta  vositasida  investitsion  capital  to’plash 

operatsiyasining 

qimmatli  qog’ozlarni  birlamchi  aktsiyalar  joylashtirish 

(anderrayting  -  birjalarda  sotish)  orqali  amalga  oshiriladigan  an’anaviy  usulidan 

asosiy  farqi  shundaki,  bunda  kompaniya  sotuv  uchun  aktsiyalarni  emas,  balki 

tokenlarni  (raqamli  jetonlarni)  chiqaradi.  Buning  uchun  investorlar  kriptovalyuta 

orqali  to’lov  qiladilar  (masalan,  bitkoin  yoki  laytkoin  orqali).  Mutaxassislarning 

fikricha, ICO emitentlari bu ishlarni qilayotganlariga katta tavakkalchiliklarga qo’l 

uradilar. Bu ayniqsa, kriptovalyutalar bozori faoliyati davlat boshqaruviga o’tgan 

paytda o’ta kuchayadi.