Yem-xashak yetishtirish agronomiya asoslari

G ulto'plam i
  uzunchoq  boshcha,  tuxum sim on,  uzun  gulbandlarga 
joylashgan.  Guli ikki jinsli,  kapalaksimon, rangi oq, sariq,  pushti,  sertuk 
bo‘ladi.
M evasi
 bir urug‘li dukkak,  teskari tuxumsimon shaklda.  U rug‘i yirik, 
sariq va binafsha rangli,  1000 tasining vazni 2,8-3,5 g keladi. U rug‘i qulay 
sharoitda  saqlansa  unuvchanligini  10  yilgacha  yo'qotmaydi.
NAZORAT SAVOLLARI
1.  Dukkakli  o ‘tlam ing  ekologik  ahamiyatini  yoritib  bering.
2.  Dukkakli  o 'tla r  nimaning  evaziga  biologik  azot  to'playdi?
KO‘P   YILLIK  QO‘NGIRBOSH  0 ‘TLAR
K o‘p  yillik  g'allasim on  o 'tla r  q o ‘ng‘irboshlar  oilasiga  kiradi.  Yer 
yuzida q o ‘ng‘irbosh  o ‘tlar har xil maqsadda:  to'yimli  ozuqa yetishtirish, 
yaylov  barpo  etish,  tuproq  va  suv  yemirilishini  to ‘xtatish,  shaharlarda 
ko‘kalam zorlar  yaratish  uchun  ekiladi.
0 ‘zbekistonning  tabiatida  qo‘ng‘irbosh  o‘tlar ko ‘p  tarqalgan,  ammo 
ular kam  ekiladi. Buning asosiy sabablaridan biri urug'likni yaxshi yo‘lga 
q o ‘yilmaganligidir.
Sug‘oriladigan  yerlarda  q o 'n g ‘irbosh  o ‘tlar  bedaga,  qizil  sebargaga 
q o ‘shib  yoki  sof holda  ekiladi.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

D eh qo nch ilik da  ekiladigan  q o ‘n g ‘irboshli  o 'tla rn in g   ham m asi 
biologik  azo t  o ‘zlashtirm aydi,  shu n in g   uchun  ho sild o rlik   tuproq 
ta rk ib id a g i  a z o t  m iq do rig a  bogMiq  b o ‘ladi.  M u q o b il  sh a ro itd a  
qo ‘ng‘irbosh  o ‘tlar  bir yerda  5-10  yil  yaxshi  hosil  berishi  mumkin.
Qo‘ng‘irboshli  o'tlar  yaxshi  to ‘planadi,  ayniqsa,  g‘ovak  tupli  turlari 
fikrimizni  isbotlaydi.  0 ‘tlarning  ikkinchi  o ‘rimidagi  hosil  to ‘planish 
jarayonida  hosil  bo‘lgan  poyalar  evaziga  olinadi.
Q o‘ng‘irbosh  o ‘tlarning  ildizi  popuk  ildiz  bo‘lib,  har  bir  yangi  poya 
o ‘z  ildiziga  ega  bo'ladi.  Boshoqlanish  davriga  yetganda  ildizning  quruq 
vazni  poya  va  bargning  80-90  foizini  tashkil  qiladi.
K o'kat miqdorining eng tez ko‘payadigan davri -  nay o ‘rash davridan 
boshoqlanish  (ro'vaklanish)  davrigacha.Bu  davrdan  oldin  o ‘rilsa  hosil 
kam  bo‘ladi,  kech  o'rilsa  sifati  pasayadi.
Q o‘ng‘irbosh  o ‘tlarning  gullash  davri  boshlanishidagi  to ‘yimliligi 
yuqori  bo'ladi,  ko'katida  8-11  foiz  oqsil  bo'ladi,  shundan  49-67  foizi 
hazm  bo‘ladi.