Gulto ‘plant
- asosiy va yon shoxlarining
barg qo 'ltiqlarida joylashgan. G ulto'plam
shingil shak lid a b o 'lib , uning k atta lig i,
zichligi, shakli har xil bo'ladi. Bir shingilda
o'rtacha 10-30 ta gul bo'ladi, uzunligi 2-25
sm gacha bo'ladi. G ulto'plam li sharsimon,
urchuqsimon, silindrsimon bo'ladi. Bir tup
o'simlikda bir necha yuzdan ikki ming shingil
riv o jla n ish i m um kin. G uli ik k i jin sli,
kapalaksimon, ko 'k va binafsha rangda, guli
gulkosa, gultoji, changdon va tugunchadan
iborat. Gulkosa beshta tishli, tukli, gultoji
beshta gulbargdan iborat. G ulbarglarining
k a tta lig i va sh ak li h a r xil b o 'la d i.
Changdonlari 10 ta bo'ladi, shu jum ladan, 9
tasi qo'shilib o'sgan bo'ladi (14-rasm).
Dukkagi
buram a shaklda, 2-5 m arotaba
buralgan, 6-12 ta uru g' b o'ladi. D ukkagi 14-rasm. Beda: a)umumiy
m ayda, diam etri 3-5 mm, tukli va tuksiz
ko'rinishi; b) guli;
bo'ladi, rangi sariq, jigar va qora bo'ladi.
d) dukkagi; e) urug'i
www.ziyouz.com kutubxonasi
Urug 4
mayda, shakli har xil, ko'pincha bayroqsimon, yaltiroq, sarg‘ish
yashil bo‘ladi, eski urug'lar qizg‘ish-jigar rangda, 1000 urug‘ning vazni
1,5-3,5 gr keladi. Uning quyidagi navlari bor:
Aridnaya o ‘rtapishar, o'sish davri 110 kun, bahorda birinchi o ‘rimi
65 kunda yetiladi, yaxshi pishmaydi. ikkinchi yildan boshlab 5-6 yil
davomida har yili ikki o ‘rim olish mumkin. Lalmi yerlarda ko‘kat hosili
164 s ga, pichan 54 s ga, urug* 2,4 s ga yetishi mumkin. K o 'k at tarkibida
17,2 foiz oqsil, 25,8 foiz to ‘qima bo‘ladi.
Toshkent-3192 seleksiya yo‘li bilan yaratilgan.Tupi to ‘g ‘ri o ‘sadi,
poyalari o ‘rtacha balandlikka ega. O 'rim dan keyin o ‘sib chiqadigan
poyasi to ‘g‘ri bo'ladi. Barglari mayda, poyasi, bargi va dukkaklari tuk
bilan qoplangan. Shingil o ‘rtacha zich, uzunchoq yoki boshcha shaklida
bo'ladi. Gullarining rangi och pushti, boshqa tusda bo'lishi ham mumkin.
Dukkaklari o'rtacha yirik, 3-4 m arotaba buralgan. Urug‘i o ‘rtacha yirik.
Bu nav serhosil, ertapishar qishga va qurg‘oqchilikka chidamliligi bilan
alohida aham iyatga ega. Bahorda erta o ‘sadi, kuzda qishlashga kech
kiradi.
Toshkent-1 seleksiya yo‘li bilan yaratilgan. Tupi to ‘g‘ri o 'sad i,
balandligi o ‘rtacha, o ‘rilgandan keyin o ‘sib chiqadigan poyasi yarim tik
o ‘sadi. Barglari yirik, poya, barg, dukkaklari siyrak tukli, shingili zich
bo'ladi. Gullari binafsha rangda bo‘ladi. Dukkaklari o'rtacha yirik, 3-4
marotaba buralgan. U rug‘i o ‘rtacha. Bu nav serhosil, ertapishar, qishga
chidamli. Bahorda erta o‘sadi, kuzda qishlashga kech kiradi.
Xiva jaydari navi tupi yoyilib o ‘sadi, ko‘p poyali, balandligi o ‘rtacha
bo'ladi. 0 ‘rilgandan keyin o ‘sib chiqadigan poyalari yer bag‘irlab zich
o‘sadi, barglari o ‘rtacha yirik bo‘ladi. Shingillari zich, kalta silindrsimon
va cho‘zinchoq boshcha shakliga ega. G ullari to ‘q binafsha rangda.
Dukkaklari o ‘rtacha, qora rangda, 2-3 m arotaba buralgan bo‘ladi. U rug'i
loviyasimon, och yashil-sariq rangda. Bu kechpishar nav, bahorda kech
o ‘sa boshlaydi va kuzda o ‘sishdan erta to‘xtaydi. O'sish davrida o ‘rtacha
3 m a ro ta b a o ‘rila d i. Bu nav q ish g a ch id am li, q u rg 'o q c h ilik k a
chidamsizdir.
NAZORAT SAVOLLARI
1. Bedaning barcha o'rim larini bir xil davrda
o‘rish
mumkinmi?
2. Bir yerda beda necha yil hosil berishi mumkin?
www.ziyouz.com kutubxonasi
Q izil sebarga
Do'stlaringiz bilan baham: |