Mashinasozlik

Ishlatilgan 

gazlarni 

resirkulyatsiyasi. 

Uchqundan 

o`t 

oldiriladigandvigatellarning  kata  va  o`rtacha  yuklama  rejimlarida    HO

x

  otqini 

ishlatilgan  gazlar  zaharliligini  umumiy  miqdoriga  aniqlovchi  sifatida  ta`sir  qiladi. 

HO

x

 otqinini kamayitirish murakkab vazifa xisoblanadi.Agar ishlatilgan gazlarning 

bir  qismini  chiqarish  tizimidan  kiritish  o`tkazuvchi  quvuriga  yo`naltirilsa,u  holda 

yonilg`ini zaryaddagi miqdori kamayadi. Bu yonish maxsulotlarini nisbatan yuqori 

issiqlik  sig`imi  bo`lishi  bilan  birgalikda  tsiklning  eng  yuqori    haroratini  va 

zaryaddakislorod  miqdorini  pasayisiga  olib  keladi,  demak  HO

x

  xosil  bo`lishini 

kamayishiga yordam beradi va ularning ishlatilgan gazlardagi miqdorini 40….50% 

ga  kamaytiradi.  Tajribalarning  ko`rsatishicha  HO

x

  miqdorini  shunchaga 

kamaytirish  uchun  kiritish  tizimiga  havoning  miqdoriga    nisbatan  20%  gacha 

miqdordagi ishlatilgan gazlarni uzatish kerak.

 

---

55 

 

 

 

(9-rasm).Ishlatilgan gazlarni resirkulyatsiyasi jarayoni. a)tashqi, b)ichki 

 

-Ishlatilgan gazlar resirkulyatsiyasi 

-Sovituvchi 

Ishlatilgan gazlarni resirkulyatsiyasi  jarayoni. A)tashqi, B)ichki 

 

Haddan  tashqari  ko`p    retsirqulatsiya  CH  otqinining  ko`payishini  va 

yonilg`I  tejamkorligini  sezilarli  darajada  yomonlashishini  keltirib  chiqaradi. 

Demak, dvigatelning  yuklamasiga  bog`liq  holda  retsirqulatsiyasini  rostlash kerak, 

buning uchun ishlstilgan gazlarning mahsus qlapan-dozatori hizmat qiladi. 

---

56 

 

 

Aralashmaning  yonishida  eng  yuqori  harorat  etarlichabaland  va  zaryad 

ortiqcha  kislorodga  ega  bo`lganda  ishlatilgan  gazlarning  retsirqulatsiyasi  o`rtacha 

yuklama  rejimlarida  samaraliroq  bo`ladi.  Drossel  to`smaqopqoq  to`liq  ochiq 

bo`lganda  retsirqulatsiyadan  foydalanilmaydi,  chunki  u  dvigatel  quvatini 

pasaytiradi. Salt  yurishda va  kam  yuklamalardaunga  zarurat bo`lmaganligi tufayli 

retsirqulatsiyadan foydalanilmaydi. 

 

Aralashma  dozalanishini  buzmaslik  va  karbyuratorda  cho`kindi  hosil 

bo`lishidanholi bo`lish uchun karbyuratorli dvigatellarda ishlatilgan gazlar kiritish 

o`tkazuvchi quvuriga drossel to`sma qopqog`idan keyin uzatiladi.