Mashinasozlik

Yengil benzinli avtomobillarning ekologik reytingi. 

Reyting 

bo`yicha 

raqami 

Model  

Reyting   Yonilg`i 

sarfi, 

l/100 km 

Chiqarish 

CO2 

g/km 

Shovqin, 

dB A 

YEVRO 

zaharlilik 

me`yorlariga 

muvofiqlik 

1 

“Mersedes-Smart” 

7,05 

4,8 

115 

73 

YEVRO-3 

3 

“Opel-Korsa 1,123t” 

6,71 

5,7 

136 

71 

 

4 

“Seat Erosa Bezia 1,0” 

6,61 

5,8 

139 

71 

 

7 

“Fiat Siseito Syuit” 

6,48 

5,8 

137 

72 

 

8 

“Suzuki Svift 1,0 GLS” 

6,41 

5,5 

129 

71 

YEVRO-2

 

10 

“Reno Klio Kempius 

1,23t” 

6,25 

6,3 

149 

71 

YEVRO-3

 

10 

o`rindan 

past 

“Samara-1,5 beltik” 

4,2 

7,5 

180 

74 

YEVRO-2 

“Audi-A8 2,5 Tdi” 

1,87 

7,3 

197 

72 

 

“BMV-725 tds” 

1,73 

8,2 

217 

73 

 

 

Shunday  qilib, texnik  foydalanishda  yaqin  yillarda  texnik xizmat  ko`rsatish 

va  ta`mirlash  yurtimiz  avtomobillariga  YEVRO-1  va    YEVRO-2  me`yorlariga 

muvofiq  va  chetdan  keltirilgan  avtomobillarga  YEVRO-3  va  YEVRO-4 

---

51 

 

me`yorlariga muvofiq ta`minlashi kerak. Oxirgilarni 2001 yildan boshlab ekologik 

ko`rsatkichlarni  diagnostikalashni  ichiga  o`rnatiladigan,  chiqarishlarning  yuqori 

miqdorlarni  buzilish,  deb  belgilaydigan  tizimlar  bilan  uskunalanishi  kerak  (6-

jadval). 

Avtomobillarning ekologik xavfsizligiga talablarning oshib borish yo`nalishi 

foydalanishda  chiqarish  me`yorlarini  qat`iylashishiga,  ularga  muvofiq  keladigan 

nazorat  usullariga  va  ularni  texnik  xizmat  ko`rsatish  va  ta`mirlash  jarayonlarida 

ta`minlashga  ham  ta`sir  qiladi,  bular:  foydalanishda  me`yorlashtiriladigan  va 

nazorat  qilinadigan  ko`rsatkichlar  tarkibining  kengayishi  (NO

x

,  havoning 

ortiqchalik  koeffitsiyenti,  CO

2

),  katta  aniqlikdagi  nazorat-diagnostikalash 

uskunalarini  ishlatish,  hodimlar  malakasini  oshirish,  ogohlantiruvchi  almashishlar 

taktikasini kengaytirish. 

Benzinli  (I)  va  dizel  (II)  avtomobillar  uchun  chiqindilarni  ichki 

diagnostikalash vositalari belgilaydigan yuqori miqdorlari, g/km. 

 

Shuning  uchun  ham,  BMI  ning  maqsadiga  erishish  uchun  avtomobillar 

ishlashi  davrida  chiqayotgan  zaxarli  gazlarning  tarkibini  o`rganish  va  taxlil 

qilishga to`g`ri keldi.  

Ekspluatatsion  omillar.  Yengil  avtomobillar  ishlash  qobiliyatiga  ta`sir 

etuvchi ekspluatatsion omillarga yo`l sharoiti, avtomobilning texnik holati, yonilg`i 

sifati  va  haydovchining  malakasi  kiradi.  Avtomobillarni    samarali  ekspluatatsiya 

qilish  uchun  ravon  va  tekkis  avtomobil  yo`llari  kerak  bo`ladi.  Elektrik  yonilg`i 

Avtomobil  

CO 

C

x

H

y

 

NO

y

 

Zarrachalar  

I 

II 

I 

II 

I 

II 

II 

Yengil, 2500 kg gacha, yuk 

ko`taruvchi1295 kg gacha 

3,2  3,2  0,4  0,4  0,6  1,2 

0,18 

Yuk tashuvchu, og`irligi 1295-1760 kg 

gacha 

5,8  4,0  0,5  0,5  0,7  1,6 

0,23 

Yuk tashuvchu, og`irligi 1760-3500 kg 

gacha 

7,3  4,8  0,6  0,6  0,8  1,9 

0,28 

---

52 

 

nasosining  ishlashiga  esa  yo`l  sharoiti  ta`sir  o`tkazmaydi,  chunki  yonilg`i  nasosi 

ta`minlash tizimi magistralida doimiy 0,3...0.4 mPa bosimni xosil qilib turadi. Shu 

ko`rsatkichi  bilan  ham  elektrik  yonilg`i  nasosi  mexanik  nasosdan  ustunligi  bilan 

ajralib 

turadi, 

chunki 

mexanik 

nasos 

avtomobilning 

notekkis 

yo`lda 

harakatlanganida zo`riqib ishlab, texnik xolati yomonlashadi.