Termodinamika va statistik fizika

SQ  -
  dE  + 
SA,
 
(3.12)
bu yerda dE -  ichki energiyaning o'zgarishi; 
6A -
 kengayishda tashqi 
kuchlarga  qarshi  bajarilgan  ish.  (3.12)  tenglik  termodinamika  bi­
rinchi  qonunining  miqdoriy  ifodasi  deyiladi. 
SA
  to iiq   differensial 
emas. Ichki energiya sistema holatini xarakterlaydi va  holat funk­
siyasi bo'lib hisoblanadi, shuning uchun dE to‘liq differensial bo'ladi. 
Ichki energiyaning holat funksiyasi ekanligini ikki yo‘l  bilan, y a’ni:
1
)  energiyaning  saqlanish  va  aylanish  qonuniga  asosan;
2
)  doiraviy  jarayonlarni  qarash  natijasida  isbotlash  mumkin. 
D o irav iy   ja ra y o n   o xirida  siste m a   o ‘zining  b o sh lan g 'ic h
holatiga  qaytib  keladi.  Demak,  ham m a  issiqlik  va  bajarilgan
ishlar  yig'indisi  nolga  teng  bo'ladi.  N atijada  (j>dE = 0  bo'ladi.
B undan  ichki  energiya  sistema  holatini  bir  qiym atli  funksiyasi 
ekanligi  kelib  chiqadi. 
6A  ~
  to‘liq  differensial  bo'lmaganligi  va 
dE  ~
  to'liq  differensial  bo‘lganligi  sababli,  issiqlik  miqdor 
SQ  -  
to'liqm as  differensial  bo'lib,  bajarilgan  ish  kabi  jarayon  fu n k ­
siyasi  bo'ladi.
Term odinam ika  birinchi  qonunining  m iqdoriy  ifodasi  (3.12) 
bajarilgan  ishning  turiga  qarab  um um iy  holda
dE  = 
SQ  +  SA
 
(3.13)
k o 'rin ish d a  yoziladi,  bu  y erd a 
SA
  noldan  k a tta   yoki  kichik 
bo'lishi  mumkin.
Shunday qilib,  term odinam ikaning  birinchi qonuni: 
«bir davr