Фан/модуль коди Ўқув йили 2020-2021 Семестр

3 модул. Тадбиркорлик ва макроиқтисодиѐтнинг амал қилиш 
қонуниятлари 

---

10 
18-мавзу. Тадбиркорлик фаолияти ва тадбиркорлик капитали
Тадбиркорлик фаолиятининг моҳияти ва иқтисодий мазмуни. 
Тадбиркорлик 
фаолиятининг 
ривожланиш 
шарт-шароитлари. 
Тадбиркорлик фаолиятининг шакллари: давлат, жамоа, хусусий, аралаш 
ва бошқа ҳосила шакллари. Кооператив, хусусий ва якка тартибдаги 
тадбиркорлик. Корхона тадбиркорлик фаолиятининг асосий ва 
бошланғич бўғини. Аксиядорлик жамияти ва аксиядорлик капитали. 
Аксия ва унинг турлари. Аксия курси. Дивиденд ва таъсисчилар 
фойдаси. Аксия назорат пакети. Облигациялар. Маркетинг, унинг 
мақсади, вазифалари ва тамойиллари. Менежмент — корхоналарни 
бошқариш тизими сифатида. Менежментнинг мақсади ва вазифалари.
Тадбиркорлик 
капиталининг 
моҳияти. 
Тадбиркорлик 
капиталининг доиравий айланиши ва унинг босқичлари. Тадбиркорлик 
капиталининг функсионал шакллари: пул, унумли капитал ва товар. 
Тадбиркорлик капитали турли шаклларининг доиравий айланиш 
хусусиятлари.
Тадбиркорлик капиталининг айланиши. Асосий ва айланма 
капитал, уларнинг фарқли белгилари. Капиталнинг айланиш вақти ва 
тезлиги. Асосий капитални такрор ишлаб чиқариш: жисмоний ва 
маънавий ескириши ҳамда қайта тикланиши. Амортизация ва унинг 
нормаси. Жадаллашган амортизация. Асосий ва айланма капиталдан 
фойдаланиш самарадорлиги ва унинг кўрсаткичлари. Асосий 
капиталдан фойдаланиш самарадорлигини ошириш йўллари. 
 
19-мавзу. Иқтисодий ҳаражатлар ва фойда 
 
Иқтисодий ҳаражат тушунчаси ва унинг турлари. Жамият ва 
корхона харажатлари. Ишлаб чиқариш харажатларининг мазмуни, 
таркиби ва турлари. Муомала харажатлари. Ички ва ташқи харажатлар. 
Доимий ва ўзгарувчи харажатлар. Меъѐрдаги фойда. Доимий, ўзгарувчи 
ва умумий харажатларнинг графиги тасвири. Ўртача харажатлар. Ўртача 
харажатларнинг егри чизиғи. Кейинги қўшилган харажатлар тушунчаси. 
Харажатларни минималлаштириш қоидаси.
Қисқа ва узоқ муддатли даврда ишлаб чиқариш харажатлари. 
Ишлаб чиқариш миқѐсининг ижобий самараси. Таннарх тушунчаси. 
Корхона (фирма) нинг пул тушумлари ва фойдаси. Харажатлар ва 
даромадлар йегри чизиғи. Зарар кўрмаслик нуқтаси. Умумий фойда. 
Фойданинг таркиб топиш босқичлари. Фойда миқдорига таъсир 
кўрсатувчи омиллар. Ялпи фойданинг тақсимланиши. Иқтисодий фойда 
ва бухгалтерия фойдасининг фарқланиши. Соф фойда. Фойда нормаси 
ва массаси ҳамда уларни ҳисоблаш. Фойда нормасига таъсир кўрсатувчи 
омиллар.