Texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi toshkent axborot texnologiyalari


 YANGI AVLODNING KONVERGENT TARMOQLARI



Download 4,26 Mb.
Pdf ko'rish
bet54/121
Sana15.09.2021
Hajmi4,26 Mb.
#175102
1   ...   50   51   52   53   54   55   56   57   ...   121
Bog'liq
NGN ў ув ўлланма 2016

5. YANGI AVLODNING KONVERGENT TARMOQLARI 
TEXNOLOGIYALARI 
 
5.1. xDSL texnologiyalari 
 
Infokommunikatsiya tizimlarining bir qancha modellari mavjud. 
5.1-rasmda ko‗rsatilgan model Xalqaro Elektr Aloqa Ittifoqi (XEAI) 
(ITU)  tomonidan  tavsiya  etilgan.  U,  infokommunikatsiya  tizimlariga 
kirish tarmoqlarining o‗rnini aniq belgilash imkonini beradi.  
 
 
5.1-rasm. XEAI tavsiya etgan infokommunikatsiya tizimlarining modeli 
 
Abonent  binosidagi  uskunaga  misol,  oddiy  telefon  apparati 
(xonadon  sektori)  kabi  apparat-dasturiy  vositalarning  murakkab 
majmuasi-ATS  idorasi  (UATS),  Ethernet  lokal  tarmog‗i  va  boshqa 
uskunalar (ishlab chiqarish sektori) bo‗lishi mumkin. 
Birinchi  holatda ―Kirish  tarmog‗i‖  elementining  funksiyasini,  ikki 
simli  fizik  zanjir  deb  tasavvur  qilinadigan  abonent  liniyasi  bajarishi 
mumkin.  
Ikkinchi holatda kirish tarmog‗i tarkibiga (elektr aloqaning mavjud 
tizimlari  uchun):  mahalliy  telefon  tarmoqlaridagi  UATSga  ulanish 
uchun E1 raqamli trakti (yoki shunday traktlardan bir nechtasi), Internet 
da  lokal  tarmoqlarni  ulash  uchun  TCP/IP  protokollari  stekini  qo‗llab-
quvvatlovchi raqamli trakt, agar zarur bo‗lsa, telefon aloqasi tarmoqlari 
yoki Internet qo‗llanilmaydigan uskunalarni ulash uchun ijaraga olingan 
liniyalar kirishi mumkin. 
Kirish  tarmog‗ining  asosiy  vazifasi,  operatorning  potensial 
idorasida o‗rnatilgan va tranzit tarmoqlarga mos keluvchi barcha turdagi 
uskunalar orasida ishonchli va sifatli aloqani ta‘minlashdan iborat. 
Infokommunikatsiya 
tizimlarining 
uchta 
elementi 
―Mijoz 
idorasidagi  uskuna‖,  ―Tranzit  tarmoq‖  va  ―Xizmatlarni  qo‗llab-
quvvatlash 
vositasi‖ 
evolyusiyasi, 
kirish 
tarmoqlarini 
sifatli 
takomillashtirish  zaruratiga  olib  keldi.  Bu  jarayon  murakkab  taxlilni 
Mijoz 
binosidagi 
uskuna 
Kirish 
tarmog‘i 
Transport 
tarmog‘i 
Xizmatni    
qo‘llab 
quvatlash 
vositasi 


 
 
 
 
talab  etadi.  Shubxasiz,  anchagina  katta  muammolar  kirish  tarmoqlarini 
takomillashtirish bilan bog‗liq.  
Birinchi  navbatda  bu,  ekspluatatsiya  qilinayotgan  abonent 
tarmoqlarining ob‘ektiv xususiyatlari bilan tushuntiriladi ya‘ni narxining 
yuqoriligi,  ishonchlilik  ko‗rsatkichlari  va  ma‘lumotlarni  uzatish 
sifatining  pastligi,  xizmatlarni  qo‗llab-quvvatlashni,  signallarni  uzatish 
tezligini  etarli  darajada  oshirishning  murakkabligi.  Boshqa  tomondan 
kirish tarmoqlarini jiddiy takomillashtirish zarur. 
Birinchi  variant,    kirish  tarmoqlarini  minimal  takomillashtirishni 
qarab  chiqadi.  Bunda  barcha  abonent  liniyalari  oldin  yotqizilgan,  mis 
simli  ko‗p  juftlik  kabellar  hisobiga  tashkil  etiladi.  Zarurat  tug‗ilganda 
magistral  yoki  taqsimlangan  uchastkalarning  ayrim  kabellari  shunga 
o‗xshash  vositalar  bilan  almashtiriladi.  Agar  kirish  tarmoqlariga 
konsentratorlar  o‗rnatilsa,  oldin  tanlangan  ma‘lum  usul  bo‗yicha 
juftliklar  raqamli  uzatish  tizimlarida  jichlashtiriladi.  SHubxasiz, 
tarmoqni  takomillashtirishdagi  dastlabki  xarajatlar  va  uni  qoplash  davri 
uncha  katta  bo‗lmaydi.  Albatta  kelajakda  operatorlarning  daromadlari 
o‗sishdan  to‗xtaydi,  chunki  u  yangi  infokommunikatsiya  xizmatlari 
bozorida raqobatbardosh bo‗la olmaydi.  
Ikkinchi  variantning  farqli  xususiyati,  eng  kamida  magistral 
uchastkalarda  keng  polosali  tarmoqni  qurish  hisoblanadi.  Bu  echim, 
FTTC  (taqsimlovchi  shkafgacha  optik  tola)  strategiyasiga  o‗xshash. 
Bunday echim dastlab anchagina invistitsiyani talab etadi. Qoplanadigan 
davr  ham  birinchi  variantning  o‗xshash  qiymatlari  bilan  solishtirganda 
ancha  oshadi.  Boshqa  tomondan  operator,  keng  polosali  kanallarni 
qo‗llashga  asoslangan  yangi  xizmatlar  bozorida  raqobatbardosh  bo‗la 
oladi.  
Uchinchi  variant  kirish  tarmoqlarini  radikal  o‗zgartirish  bilan 
bog‗liq.  Bunday  echimga  misol  qilib,  barcha  ko‗p  juftlik  kabellarni 
almashtirishni 
tushunish 
mumkin. 
Kirish 
tarmoqlarini 
takomillashtirishning  bunday  strategiyasi  FTTB  (binogacha–  ishlab 
chiqarish  binosigacha  yoki  turar  joygacha  optik  tola)  abbreviaturasi 
bilan  ma‘lum.  Dastlabki  invistitsiya  qiymati  va  qoplanadigan  davr  eng 
katta  bo‗ladi.  Uchinchi  variantning  afzalligi,  raqobatbardoshlik 
potensialining maksimal darajasidan iborat.  
Aloqa  sohasida  oxirgi  mil  (ingliz  tilida  last  mile),  provayderning 
(aloqa  operatorining)  kirish  uzeli  bilan  yakunlovchi  (mijoz)  uskunani 
ulash  kanalidir.  Masalan,  Internet  tarmog‗iga  ulanishda  xizmatlarni 


 
 
 
 
taqdim  etishda  oxirgi  mil  bu,  provayder  aloqa  uzeli  kommutatori 
portidan mijoz ofisidagi marshrutizator portigacha bo‗lgan uchastkadir.  
Kommutatsiyalanadigan  (dial-up,  dialap  ko‗rinishidagi)  ulanish 
xizmati  uchun  oxirgi  mil  bu,  foydalanuvchi  modemi  va  provayder 
modemi  orasidagi  uchastkadir.  Oxirgi  milga  odatda  bino  ichida  simlar 
ajratilmaydi.  
Oxirgi mil texnologiyalariga odatda xDSL, Wi-Fi, WiMaxlar kiradi. 
xDSL-modemlari,  kirish  multipleksorlari,  optik  tolali  modemlar  va 
o‗zgartirgichlar, radiomultipleksorlar oxirgi mil uskunalari hisoblanadi.  
xDSL—effektiv 
liniyaviy 
kodlarni, 
mikroelektronikaning 
zamonaviy 
yutuqlari 
asosida 
liniyaviy 
buzilishlarni 
adaptiv 
korreksiyalash  va  signallarni  raqamli  qayta  ishlash  usullarini  qo‗llash 
yo‗li  orqali  mahalliy  telefon  tarmoqlarining  abonent  liniyalarini 
o‗tkazuvchanlik  qobiliyatini  etarli  oshirish  imkonini  beruvchi 
texnologiyalar oilasi.   
xDSL  abbreviaturasida  «x»  simvoli,  aniq  texnologiyaning  nomini 
bildiruvchi  birinchi  simvol  (belgi)ni  belgilash  uchun  qo‗llaniladi,  DSL 
esa  (ingliz  tilida  Digital  Subscriber  Line)  raqamli  abonent  liniyasini 
bildiradi. 
xDSL  texnologiyasi,  eng  yaxshi  analog  va  raqamli  modemlar 
ulanishi  mumkin  bo‗lgan  tezliklardan  ham  yuqoriroq  tezlikda 
ma‘lumotlarni uzatish imkonini beradi.  
Bu  texnologiyalar,  abonentlar  va  provayderlar  uchun  bir  qancha 
afzalliklarni  yaratgan  holda  ovozni,  yuqori  tezlikli  ma‘lumotlarni  va 
videosignallarni    uzatishni  qo‗llab-quvvatlaydi.    xDSLning  bir  qancha 
texnologiyalari mujassamlashgan holda, yuqori tezlikli ma‘lumotlarni va 
ovozni  bir  mis  juftlik  bo‗yicha  uzatish  imkonini  beradi.  xDSL 
texnologiyasining 
mavjud 
turlari 
asosan, 
qo‗llaniladigan 
modulyasiyaning  shakli  va  ma‘lumotlarni  uzatish  tezligi  bo‗yicha 
faqlanadi.  
xDSL  xizmatlari  muayyan  maqsadlarni  hal  qilish  uchun  ishlab 
chiqilgan  ya‘ni:  ular  mavjud  telefon  liniyalarida  ishlashi,  abonentning 
har  xil  apparaturalarini  ishiga  xalaqit  bermasligi  (masalan  telefon 
apparati,  faks  va  h.k),    uzatish  tezligi  nazariy  56  Kbit/s  chegaradan 
yuqori  bo‗lishi  kerak  va  nihoyat,  ular  doimiy  ulanishni  ta‘minlashi 
kerak.  
xDSLning  asosiy  turlariga  ADSL,  HDSL,  IDSL,  MSDSL,  PDSL, 
RADSL, 
SDSL, 
SHDSL, 
UADSL, 
VDSLlar 
kiradi. 
Bu 
texnologiyalarning  barchasi  abonentning  telefon  liniyasi  orqali  yuqori 


 
 
 
 
tezlikli raqamli ulanishni ta‘minlaydi. xDSL texnologiyalari ma‘lum bir 
maqsadlarga  erishish  uchun  va  bozorning  ma‘lum  bir  zaruratini 
qondirish  uchun  yaratilgan.  xDSLning  ayrim  texnologiyalari  original 
ishlanmalardan  hisoblanadi,  boshqalari  esa  oddiy  nazariy  model  deb 
faraz  qilinadi,  ayni  shu  paytda  uchinchisi  keng  qo‗llanilayotgan 
standartlardir.  Mazkur  texnologiyaning  asosiy  farqlari,  ma‘lumotlarni 
kodlash uchun qo‗llaniladigan modulyasiyalash usullari hisoblanadi.   
ADSL  (ADSL; 
ingliz  tilida.
  Asymmetric  Digital  Subscriber  Line 
—  assimmetrik  raqamli  abonent  liniyasi)  — 
modemli
  texnologiya 
bo‗lib,  oxirgi  mil  muammolarini  echish  uchun  mo‗ljallangan. 
Abonentning analog telefon liniyalarini yuqori tezlikli kirish liniyalariga 
o‗zgartiradi.  Mazkur  texnologiyaning  asosiy  afzalligi,  abonentgacha 
kabel  yotqizmaslik  zarurati.  YOtqizilgan  mavjud  telefon  kabellarini 
qo‗llaydi,  ―telefon‖  va  ―modem‖  signallarini  ajratish  uchun  splitterlar 
o‗rnatiladi.  
Ma‘lumotlarni  uzatish  va  qabul  qilish  uchun  turli  kanallar 
qo‗llaniladi.  Qabul  qiluvchi  kanal  katta  o‗tkazuvchanlik  qobiliyatiga 
ega.    ADSL  texnologiyasi,  raqamli  va  analog  ma‘lumotlarni  uzatish 
liniyasini birlashtiruvchi gibrid tarmoqlarni qurishda qo‗llaniladi. Bu esa 
ma‘lumotlar  oqimini  uzatish  uchun  qo‗llaniladigan  simlar  juftligidan 
odatdagi telefon aloqasining analog signallarini uzatish imkonini beradi.  
Mazkur  texnologiya  assimetrik  hisoblanadi,  ya‘ni  tarmoqdan 
foydalanuvchiga 
ma‘lumotlarni 
uzatish 
yo‗nalishidagi 
tezlik, 
foydalanuvchidan tarmoqqa ma‘lumotlarni uzatish tezligidan yuqori. 
Telefon abonent kabellaridan foydalanuvchi kirish texnologiyalari oilasi 
DSL  (Digital  Subscriber  Loop)  yoki  SSPAL  (sifrovaya  sistema 
peredachi po abonentskim liniyam – abonentlar liniyasi bo‗ylab raqamli 
uzatish  tizimi)  qurilmasida  keng  polosali  kirish  kanalini  tashkil  etish 
sxemasini 5.2-rasmda keltirilgan tarzda tasavvur qilish mumkin.  
Rasmdan  shuni  ko‗rish  mumkinki,  DSL  ning  barcha  echimlari 
texnologik  ravishda  yopiq  tizimlardan  tashkil  topadi.  Telefon 
liniyasining  oxirgi  nuqtalarida  DSL  modemlar  o‗rnatiladi  va  ular 
raqamli ma‘lumotlar oqimini modulyasiyalangan signalga o‗zgartiradi. 
 
 
 
 
 
 


 
 
 
 
5.1-jadval 
xDSL texnologiyasining qiyosiy taxlili 
DSL 
texnologiyasi 
Maksimal 
tezlik 
(qabul 
qilish/uzatish) 
Maksimal 
masofa 
Telefon 
juftliklari-ning 
soni 
Asosiy qo‗llanilishi 
ADSL 
24 Mbit/s / 3,5 
Mbit/s 
5,5 km 

Internetga ulanish, 
ovoz, video,HDTV 
(ADSL2+) 
IDSL 
144 kbit/s 
5,5 km 

Ma‘lumotlarni 
uzatish 
HDSL 
2 Mbit/s 
4,5 km 

Tarmoqni 
birlashtirish, E1 
xizmatlari 
SDSL 
2 Mbit/s 
3 km 

Tarmoqni 
birlashtirish, E1 
xizmatlari 
VDSL 
55 Mbit/s / 11 
Mbit/s 
1,3 km 

Tarmoqni 
birlashtirish, 
HDTV 
SHDSL 
2,32 Mbit/s 
7,5 km 

Tarmoqni 
birlashtirish 
UADSL 
1,5 Mbit/s / 384 
kbit/s 
 

Internetga ulanish, 
ovoz, video 
 
5.2-rasm. xDSL turlari 
 


 
 
 
 
Tizimning  chiqishida  foydalanuvchilarga  ma‘lumotlarni  uzatuvchi 
standart interfeyslar taqdim qilinadi: E1, V.35/V.24, Usb yoki Ethernet. 
DSL  echimining  ichki  sohasida  ishlab  chiqaruvchilar  raqamli  signalni 
modulyasiya  qilishning  turli  prinsip  va  usullaridan  foydalanishlari 
mumkin.  Shu  tarzda,  ba‘zi  texnologiyalardan  tashqari  (ADSL, 
ADSL2+,VDSL), 
DSL 
texnologiyasida 
modemlarning 
moslashuvchanligi talab qilinmaydi.  
DSL  texnologiyasi  texnik  echimlarning  asosida  yotgan  turli 
prinsiplar bo‗yicha klassifikatsiya qilingan. Ta‘kidlash joizki, DSL ning 
barcha echimlari simmetrik va asimmetrikka bo‗linadi. 

Download 4,26 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   50   51   52   53   54   55   56   57   ...   121




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish