2.1. Maktabgacha ta`lim muassasasi uslubchisining g’ayaviy ma`naviy
etukligi, umumiy madaniyati.
Raxbarlik odobi yuksak ma`naviy, madaniy, ahlokiy me`yor, talab va
tamoyillar bo’lgan erkinlikka asoslanadi. Raxbar nafakat o’zi erkin bo’lishi, balki
sherigining, o’zi ishlayotgan jamoa a`zolarining xam erkinligini xurmat qilishi lozim.
Raxbar faoliyatiga hech kim konunsiz aralashuvi mumkin emas. Shu bilan birga
raxbar xam o’zi raxbarlik kilayotgan a`zolarining mexnat faoliyatiga konunsiz xalaqit
bermasligi zarur.
20
Raxbar bo’ysunuvchi xodimlarining mayda - chuyda kamchiliklariga bardoshli
bo’lishi, ularga o’ziga ishonganday ishonishi lozim. O’zaro kelishmovchiliklarga yo’l
ko’ymaslik raxbarlik odobining muhim tamoyilidir.
O’zaro munosabatlarda ba`zan xar xil kelishmovchiliklar, fikrlar xar xilligi,
karashlarning tula bo’lmagan moslig xam bo’lib turadi. Shuning uchun odob raxbarga
juda zarur bo’lgan eng muxim fazilatlardandir. Raxbarlik odobi ayni paytda o’zaro
tenglik va odillikka asoslanadi. Bu narsa tomonlarning o’z faoliyatini ob`ektiv
baholashiga yordam beradi. Ma`lumki, raxbarlik umuminsoniy qadriyat hisoblanadi.
Butun dunyo ishbilarmon raxbarlariga xos tadbirkorlar odobining yana bir
ma`naviy, ma`rifiyxususiyati - va`dagavafo qilish, uni so’zsiz bajarishdir. Unga ko’ra,
ikki tomon bir narsaga ahdlashgan shartnomani, shartnomaiy majburiyatni bajarish
shart. Bordiyu, ulardan biri bu majburiyatni buzsa, nafaqat majburiyat olgan tadbirkor
yoki raxbar, balki boshqa barcha tadbirkorlar xam u bilan munosabatini uzishlari,
boshqa munosabat o’rnatmasliklari mumkin. Zamon, davr talabi shunaqa bo’lib
bormoqda.
Yana bir muhim holat rahbarlik faoliyatida milliy g’oya negizlaridan
foydalanish yo’llarini aniq bilish bilan bog’liq. Bu rahbar faoliyatining sohasi bilan
uzviy aloqador. Inson jamiyatda yashar ekan, albatta ma`lum milliy qadriyatlar,
an`analar, tafakkur tarzi tizimida kamol topali. Butungi rahbar kadrlar yangicha
ishlashiga, yangicha o’ilashiga to’g’ri kelmokda. Mamlakatimiz istiqlolga
erishgach, oldimizga qo’yilgan maqsadlarga erishish, eski mafko’raviy
asoratlardan xalos bo’lish, g’oyaviy bo’shliq paydo bo’lishiga yo’l qo’ymaslik, har
tomonlama barkamol avlodni tarbiyalash, voyaga etkazishda milliy g’oya
negizlaridan foydalanish muhim ahamiyat kasb etadi. Rahbarlik faoliyatida milliy
g’oya to’g’risida fikr yuritilganda uning O’zbekiston jamiyati, o’zbek xalqi hayoti,
turmush tarzi, tarixi, madaniyati, milliy - madaniy merosi va qadriyatlari bilan
bog’-liq bo’lgan hamda milliy g’oyada aks etadigan, o’ziga xos qonuniyatlari ham
mavjud.
Rahbarlik faoliyatida milliy qadriyatlarga sodiqdik milliy g’oyaning tayanch
negizlaridan biridir. O’tmishdan qolgan buyuk madaniy merosimiz, mumtoz
qadriyatlarimizni hurmat qilish, ularni ijodiy jihatdan o’rganish bu tamoyilning
asosiy jihatidir. Fikr erkinligi va xilma - xilligi tamoyili milliy g’oya uchun muqim
o’rin tutadi, jamiyat taraqqiyotini rivojlantiruvchi omil sifatida namoyon bo’ladi.
Fikr erkinligi va fikrlar, g’oyalar xilma- xilligiga asoslanish taraqqiyotni ta`minlab
turuvchi, rahbarning salohiyatini oshirib turuvchi noyob imkoniyatdir. Rahbarlik
faoliyatida milliy g’oyaga asoslanish yot, zararli, begona g’oyalarning ta`siridan
saqlaydi, g’oyaviy immunitetni oshiradi.
Prezidentimiz aytganiqek, "fikrga qarshi fikr bilan, g’oyaga qarshi g’oya
bilan, jaholatga qarshi ma`rifat bilan" ko’rashishni talab etadi. Chunki o’zining
fikri, g’oyasi bo’lmagan odam yoki rahbar yot va begona, yovuz g’oyalarga qarshi
ko’rasha olmaydi.
Rahbarlik faoliyatida milliy g’oyaga tayanish orqali inson turli xil g’oyaviy
ta`sirlarning maqsad va muddaoalarini bir - biridan farqlay oladi. Jamoada milliy -
ma`naviy qadriyatlarga bo’lgan sog’lom muhitni shakllantiradi va uni hurmat
qilishga asos yaratadi.
21
Ma`lumki,
har
qanday
jamiyatning
istiqboli,
uning
rivojlanishi
mamlakatning akdiy intellektual salohiyati bilan bog’liq. Jamiyatda ta`lim - tarbiya
shaklini, uning amal qilish uslubini, hayotdagi o’rni va ahamiyatini, mohiyatini
tushunmasdan turib, yosh avlod ongini shakllantirish mushkul. Shu sababli
mamlakatimizda jahon andozalariga har tomonlama javob bera oladigan, qalbida
Vatan va millat g’uro’rini ardoqlagan, yuksak va mustahkam e`tiqodiga ega
bo’lgan yoshlarni tarbiyalashga katta ahamiyat berilmoqda.
Do'stlaringiz bilan baham: |