Э. Бе гм а то в, А. М а м а т о в адабий норма назарияси (А дабий н орм анинг типлари) II қисм

категория 
сифатида 
жуда 
мураккаб ва кўп қиррали ҳодисадир. Бунинг устнга ҳозпрга 
тилшумослик фаиида адабий тил, адабий норма, гпил пормаси сиигари 
туигунчалар, бу тушуичаларшшг кўигинз қирралари ҳалн етарли 
акнқлангаи эмас.
Қуйпда биз ҳозирги давр тилшуиослнгида мавжуд бўлгам ютуқлар 
асосида, ўзбек адабий тгши магериалларига татбиқаи, адабнй норма 
тушуичасишшг ншҳиятиив! ечншга, адабвй норманииг типлариии 
белгалапз, уларйинг хувувт?л*рш я таҲлил этншга ҳаракат қиламнз..
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

11
ТИЛ НОРМАСИ ТУШУНЧАСИ
Ткл кишилариинг бир-бирини тушуниш, ннсон фаолнвтининг
ҳамиа доираларида - ишлаб чиқариш вз иқтисодий алоқалар, сиёсат ва 
маданият, ижтимоин ҳаёт ва кундалик турмушда ҳам ўз алоқаларини 
йўлга қўйиш имкониятлариаи туғдирадиган улуг воситадир. Шу 
сабабли, ҳар бир сўзловчи ўзгалар бнлан нутқий алоқа қилиш 
жараёнида у ишлатаётган тил воситалари ҳамма учун умумий, ўзаро 
гушунарли бўлиши. лозим. Бу эса сўзловчи шахсиинг тил васиталарини 
қай даражада эгаллагаилигига, унийг нутқий малакасига боғлиқдир. 
Тилнииг барча воснталарини згалламаган, унда гаплаша олишга 
етарли кўникма ҳосил қилмаган кишилар оддида нутқий қийинчилнк 
ва нуқсонларшшг бўлиши табиий ҳолднр. Бундай қийинчилик ва 
нуқсонларнн енгиш ва бартараф қилиш адабий тил нормасини згаллаш 
ва адабий нутқий мялака ҳосил қилиш билан боғлиқдир.
Ҳар бнр тил ўзига хос ва бетакрор ҳодисадир. Илмий манбалардз. 
қянд қилниишича, жаҳоида 3000 дан ортиқ тнллар, лаҳжалар мавжуд. 
Ҳар бир инсон тили учун хизмат қила олувчи товушлариииг фюикавий 
имконяятларидан,