Э. Бе гм а то в, А. М а м а т о в адабий норма назарияси (А дабий н орм анинг типлари) II қисм

6
нормалирдаги икктапишларни бартараф. зтиш бўлмоғи керак”. ’* 
“Нутқ лшдапияти еариант воситаларни нутқда мақсадга мувофиқ 
равишда танлаш ва қўллай олиш ҳақидаги пшълимот бўлиб, упинг 
асосий предмети нормадир.
Яутқ маданняти муаммоларйга бағишлаб кеГшнгн вақтда ёзнлган 
бир қатср тадқиқотларда нутқ маданняти соҳасшшнг асосий вазифаси 
адабин тил иормаларини тадқиқ қилишдир, деб қатьий хулосага 
келингаии маълум: ”Нутц мадшшяти назариясидаги марказий тушунча 
нормадир”."
Тил нормаси, адабин норма, адабин нормашшг хусусиятлари, 
типлари, бу тушунчанннг нутқ маданиятига муиосабати аозасидан ўзбек 
тилшунослипада 1980 Гшллардаи бсшлаб баъзи тадқиқотлар олиб 
борилди. Бу масалага оид дастлабқи йирик тадқиқот “Адабий норма ва 
нутқ маданияти” деб аталди.’”
Бу ишнинг “Адабий норма” деб 
иомланган бўлими тил нормасинипг яазарий муаммоларини ўзбек 
тилшунослнпада биринчн бор кенг равинада ўрганишга бағишланди.” ”  
Ишнинг сўз боши ққсмида адабий иормани ўрганншнинг нугқ
•* *
 *
 *
*
**Язм'қ и стиль, 1965,43-бет.
* Вонроси язмкознаная, 1966, № 5 , 10-бст.
** Актуальнме проблемм культурьк рсчи, - М.:, Наука, 1970,40-бет. 
*** Адабий норма ва нутқ маданияти, - Тошкент: Фан, 1983.
****Ўша асар, 8-89-бетлар.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

7
маданняти учун ҳам назаркй, ҳам амалкй аҳамиятга эгалиги 
таъкидланган.*” '”
Тнл нормаси юзасидан олиб борилган илк кузатишлар кейинчалик 
нутқ маданияти соҳасига, унинг мақсад ва вазифаларига боғлангани 
ҳолда “Ўзбек нутқи маданияти очерклари” номли тадқиқотда кенг