YENGIL SANOAT
Yengil sanoatda keng iste
‘mol mollari ishlab chikari-ladi va u kuyidagi
tarmokdardan iborat: ip-gazlama, jut, jun, trikotaj, kun, poyabzal, muyna va
boshkalar.
Yengil sanoatga xom ashyoni asosan kishlok xujaligi yet-kazib beradi
(paxta, zigir tolasi, jun, kun (teri, muyna), x.ozirgi paytda kimyo sanoati
maxsulotlari xam yengil sanoat xom ashyosi bulib xisoblanadi (sun
‘iy tola)).
Ip-gazlama, jun gazlama, shoyi va zotir tolasidan gaz-lama ishlab chikarish
tukimachilik sanoatini tashkil
kiladi.
Gazlama tukish jarayoni bir necha boskichlardan iborat:
xom ashyoga dastlabki ishlov berish boskichi, paxta tozalash, zigir tolasiga
ishlov berish, jun yuvish (pilla-chilik korxonalarida amalga oshiriladi);
ip yigirish boskichi (ip yigiradigan korxonalarda amalga oshiriladi);
gazlama tuXish boskichi (tukimachilik korxonalarida amalga oshiriladi);
— pardozlash boskichi (buyash va gul bosish tsexlaridaamalga
oshiriladi).
Ushbu barcha boskichlar aloxida-aloxida joylashgan yigi-rish, tukish
yoki pardozlash fabrikalarida amalga oshirili-shi mumkin, ammo transport
xarajatlari (xar bir fabrika-dan yuklarni olib ketish va tushirish) maxsulot
tannarxini oshirib yuboradi. Demak, tukimachilik ishlab chikarishini bir
korxonada
— kombinatda tuplash foydalirok. buladi.
Xom ashyoga dastlabki ishlov berish korxonalari xom ashyo
manbalariga yakin joylashtiriladi. Tukimachilik kor-xonalarida kuprok
ayollar ishlaydi, shuning uchun ushbu sanoatni axrli kup tuplangan
shaxarlarda va ofhp sanoat rivojlangan xududlarda joylashtiriladi.
Trikotaj va tikuvchilik sanoati korxonalarini joy-lashtirishda ular
maxsulotlaridan foydalanadigan xudud-lar xisobga olinadi. Chunki bu
sanoat uchun kerak bulgan kalavalarni tashish tayyor maxsulotni
tashishdan kulayrok va arzonrok Demak, tukimachilik sanoati korxonalarini
joylash-tirishda iste
‘molchilar, mexnat resurslari va xom ashyo manbalari
xisobga olinadi.
Yengil sanoatning eng mu\im tarmoklaridan biri kun-poyabzal
sanoatidir. Tabiiy kun (teri) bu sanoat tar-mofh uchun xom ashyo bulib
xisoblanadi. Bundan tashkari, sun
‘iy teri, rezina, parusina (kanopdan
tukilgan dagal Kalin mato), jun (piyma uchun) xam xom ashyo sifatida
ishlatiladi. Chorvachilikning turli xududlarda ixtisos-lashuviga k.arab,
ushbu sanoatning xom ashyosi xilma-xil buladi. Kun sanoatini
joylashtirishda xom ashyo manbai mux.im urin tutadi. Ammo gusht
kombinatlarining chikin-disi xisoblangan terilar x.am bu sanoatni
joylashishiga ta
‘sir kursatadi. Poaybzal sanoati iste‘molchiga yakin joylarda
barpo etiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |