Fanning o’quv dasturi Oliy va o’rta maxsus, kasb-hunar ta`limi o’quv-uslubiy birlashmalari

   Klinikasi:    Addison-Birmer kasalligi asosan keksa yoshdagi erkaklarda uchratsdi. Kasallik 
sezilarsiz rivojlanadi. Kasallikning boshlang’ich belgilari kuvvatsizlik, tez tolikish, ogiz qurishi, 
dispeptik o’zgarishlardan iborat. Kam hollarda kasallik asab a`ozlaridagi o’zgarishlar, parezteziya 
va sezuvchi nerv ildizlaridagi og’riqlar bilan boshlanadi. Kasallik qaytalanganda uchta sindrom 
(kamqonlik, oshqozon-ichak va nevrologik) belgilari kuzatiladi.  
   Kamqonlik sindromi belgilari quvvatsizlik, bosh aylanishi, quloqdagi shonqin va oz-moz 
zo’riqishda ham nafas olish va yurak urishining tezlashishi bilan kuzatiladi. Miokard gipoksiyasi 
natijasida yurak sohasida stenokardiya xuruji singari sanchikli og’riq paydo bo’ladii. YUrak 
chukkisida tomirlarga utkaziluvchi sistolik shonqin eshitiladi. Qon bosimi asosan pasayadi. eKG da 
diffuz o’zgarishlar kuzatiladi. Kuzdan kechirilganda teri qoplamlarining okarganligi, ko’z oqining 
subikterik rangdaligi aniqlanadi. Teri osti yog katlami etarli darajada rivojlanganligi kuzatiladi.  
   Ko’pincha bemorlar til achishishi va og’rishidan shikoyat qiladilar. Til kuzdan kechirilganda 
to’qqizil, yalliglangan joylari aniqlanadi. Keyinchalik ishtaxaning butunlay yuqolishi, epigastral 
me`da sohasida og’irlik sezgisi va og’riqlar kuzatiladi. Me`da shirasi tekshirilganda gistaminga 

---

15 
 
chidamli axlorgidriya va pepsin yo’qligi aniqlanadi. Addison-Birmer kasalligida nevrologik 
sindrom orqa miya va yon ustunlarining shikastlanishi bilan bog’liq bo’lib, funikulyar mieloz deb 
nomlanadi. Uning klinik belgilari parezteziyadan, sezuvchanlikning buzilishdan, engil og’riqli 
sezgilardan, oyoq va kulning uvishishi alomatlaridan iborat. Ko’pincha mushak quvvatsizligi va 
mushaklar atrofiyasi kuzatiladi. Ba`zida psixik o’zgarishlar, alaxsirash, gallyutsinatsiya paydo 
bo’ladii. Kasallik qaytalanganda tana harorati subfebril bo’lishi mumkin.