Toshkent davlat yuridik universiteti

10.2. Jahon soliq modellarining o’ziga xos xususiyatlari  
 
Amerika modelida:  
Federal,  shtat,  shahar  (mahaliy)  soliqlar  mavjud.  Federal  soliqning 
asosiy  xususiyati  shundaki,  federal  budjet  tarkibida  to’g’ri  soliqlarning 
ulushi  katta.  Aholidan  olinadigan  daromad  solig’i  federal  budjetning 
asosiy qismi hisoblanadi.  
Amerikada  har  bir  jismoniy  shaxs  o’zining  soliq  maqomiga  ega:  er-
xotinning  birgalikda  yoki  alohida  soliq  deklaratsiyasini  to’ldirishi  oilaviy 
ahvolga  qarab  guruhlanadi  va  soliq  to’lovchiga  ma’lum  imtiyozlar 
beriladi.  
Daromadlarni hisoblash uch bosqichdan iborat, ya’ni: yalpi daromad 
(tushum);  hisoblangan  daromad;  soliqqa  tortiladigan  daromad,  yalpi 
daromaddan ayrim chegirmalar va ajratmalar chegiriladi.