Texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi toshkent axborot texnologiyalari

yorqinlik deyiladi.  
 
Agar  x,  y  va  f  kattaliklar  diskret  qiymatlar  qabul  qilsa,  raqamli  tasvirlar 
deyiladi.  Tasvirlarga  raqamli  ishlov  berish  deganda  raqamli  tasvirlarni  raqamli 
hisoblash  mashinalari  (Kompyuterlar)  yordamida  qayta  ishlash  tushuniladi. 
Bilamizki,  har  qanday  raqamli  tasvir  aniq  maydonlarda  chekli  elementlarga 
ajraladi va aniqlangan qiymatlarni qabul qiladi. Bu elementlarni tasvir elementlari 
yoki  piksellar  deb  yuritiladi  (pixel  so’zi  inglizcha  picture  element  ma’noni 
anglatadi  va  tasvir  elementi  deb  tarjima  qilinadi.  Ingliz  adabiyotlarida  pel 
qisqartmasidan foydalaniladi).  
 
Ko’rish  insonning  eng  mukammal  sezgi  organi  hisoblanadi,  chunki  vizual 
tasvirlar  inson  idrokida  muhim  rol  o’ynaydi.  SHu  bilan  birga  ba’zi  odamlar  aniq 
bir  diapazonda  elektromagnit  radiatsiyalarini  qabul  qiladi,  mashinali  tasvirlarni 
qayta ishlash esa radioto’lqinlarni  gamma nurlaridan deyarli butun elektromagnit 
spektrlarini qabul qiladi. Qayta ishlanayotgan tasvirlar uchun o’rganilgan tasvirlar 
manbaa bo’lib xizmat qiladi. Masalan, ulьtra tovushli tasvirlar, elektron mikroskop 
yoki  Kompyuterdan  olingan  rasmlar.  SHunday  qilib,  tasvirlarga  raqamli  ishlov 
berish keng va xilma-xil sohalarda qo’llanilishlarni o’z ichiga oladi. 
 
Umumiy  nuqtai  nazarda,  boshqa  yonma-yon  sohalarda  tasvirlarni  qayta 
ishlashning boshlashnishi va tugashi mavjud emas, masalan tasvirlarni taxlil qilish 
va  mashinali  ko’rish.  Ba’zan  bu  tushunchadan  chegaralanish  bo’lib,  kirish  va 
chiqish  jarayoni  tasvirlari  mavjud  bo’lganda  tasvirlarni  qayta  ishlash  fan  sifatida 
o’rganiladi.  
 
Tasvirlarni  taxlil  qilish  sohasi  (ba’zida  tasvir  “talqini”  yoki  “tushunishi”) 
Kompyuter ko’rishi bilan tasvirlarni qayta ishlashni o’zaro bog’laydi.  Tasvirlarni 
qayta  ishlashdan  mashina  ko’rishigacha  barcha  diapazonda  aniq  chegara  yo’q, 
lekin  Kompyuterlashtirish  jarayonini  quyi,  o’rta  va  yuqori  bosqichlarga  ajratish 
mumkin.  Tasvirlarni tiniqligini va yorqinligini oshirish, shovqinlarni kamaytirish 
maqsadda  qayta  ishlashgacha  bo’lgan  jarayon  quyi  bosqich  deb  ataladi.  Quyi 
bosqich kirish va chiqish tasvirlari mavjudligi bilan  xarakterlanadi.  

---