Loyiha toshkent davlat yuridik universiteti

  Mahkumlarni  bir-biridan  ajratilgan  holda  saqlash  ularning  turli 
xil xususiyatlariga ko’ra hal etilishi ham mumkin: 

---

105 
 
a) birinchi marta ehtiyotsizlikdan jinoyat sodir etgan mahkumlar alohida 
ajratiladi; 
b)  birinchi  marta  qasddan  ijtimoiy  xavfi  katta  bo’lmagan  yoki  og’ir 
bo’lmagan jinoyatni sodir etgan mahkumlar; 
v) birinchi marta qasddan og’ir jinoyatni sodir etgan mahkumlar; 
g)  birinchi  marta  qasddan  o’ta  og’ir  jinoyatni  sodir  etgan  mahkumlar 
alohida ajratiladi; 
d) ilgari ham ozodlikdan mahrum qilish jazosini o’tab chiqqanlar alohida 
ajratiladi; 
e) alohida havfli retsidivistlar ham alohida-alohida saqlanadilar; 
j)  umrbod  ozodlikdan  mahrum  qilish  jazosi  uzoq  muddatli  ozodlikdan 
mahrum qilish jazosi bilan almashtirilganda ham ular ham alohida saqlanadi; 
z)  fuqaroligi  bo’lmagan  va  chet  el  fuqarolari  ham  ozodlikdan  mahrum 
qilinganida  alohida,  ajratilgan  holda  saqlanishlari  lozim.  Lekin  bunday 
shaxslar  ko’pincha  boshqa  shaxslar  bilan  birga  saqlanganliklarini  ko’rsak 
ham, lekin ularning huquqiy holatlari tamomila boshqacha tus olgan. Erkak 
jinsdagi  mahkumlar  ayollar  va  voyaga  voyaga  yetmagan  mahkumlardan 
ko’ra og’irroq darajada jazolanadi.  
  Voyaga  yetmagan  mahkumlarda  mahkumlarning  tasniflanishi  ularning 
jinsiga  qarab  ham  farqlanadi.  Jumladan,  ilgari  ozodlikdan  mahrum  qilish 
jazosini  o’tab  chiqqan  voyaga  yetmagan  mahkumlarning  erkak  jinsidagilar, 
yana ozodlikdan mahrum qilish jazosiga hukm qilinganlarida, kuchaytirilgan 
tarbiya koloniyalarida saqlansalar, voyaga yetmagan qizlarga bu qoida tadbiq 
etilmaydi.  Voyaga  yetmagan  qizlar  nechanchi  marta  ozodlikdan  mahrum 
qilingan  bo’lishlaridan  qat’iy  nazar  umumiy  tartibli  koloniyalarga 
yuboriladilar.[Jinoyat-ijroiya  huquqi.  Darslik.  Mualliflar  jamoasi.  Mas’ul 
muharrir: B.J.Axrorov. – T.: O’qituvchi, 2002. – 208 b.] 
  Voyaga  yetmaganlarning  tasniflanishi  aksariyat  hollarda  yoshiga 
nisbatan  tatbiq  etiladi.  Jumladan,  o’n  olti  yoshgacha  bo’lganlar  alohida  va 
o’n olti yoshdan oshganlar alohida ajratiladi. 
 
  Ayollarni tasniflashda koloniya tartib turidan tashqari homilador yoki 
emizikli  yosh bolasi  bor ayollar ozodlikdan  mahrum qilinganida ular uchun 
maxsus imtiyozlar yaratiladi. 
 
  Mahkumlarning  jinsi,  yoshiga  qarab  ajratish  yuridik  adabiyotlarda, 
odatda,  huquqiy  tasniflash  deb  yuritiladi.  Shuningdek,  mahkumlarni 
tasniflashda  ularni  jazoni  o’tash  jarayoni  ham  muhim  rol  o’ynaydi. 
Mahkumlar bilimi, dunyoqarashi, ruhiy munosabatlari bo’yicha tasniflanadi.