Toshkent kimyo-texnologiya instituti oziq-ovqat mahsulotlari texnologiyasi fakulteti

Turg‘un  katalizatorda  gidrogenlash.  Rasmda  turg‘un  katalizator 
joylashtirilgan reaktorda uzluksiz gidrogenlash sxemasi ko‘rsatilgan. 

---

 
71 
 
22 – rasm. Turg‘un katalizatorli kolonna reaktorda uzluksiz gidrogenlashning 
texnologik sxemasi. 
Xomashyo (1) sig‘imdan (2) nasos yordamida (8) issiqlik almashtirgich va (16) 
quvurli  isitgich  orqali  uzluksiz  ishlovchi  (15)  vakuum  quritish  uskunasiga  beriladi. 
So‘ngra (3) yig‘gichdan (4) nasos bilan (5) bug‘li isitgich orqali (6) aralashtirgichda 
vodorod  bilan  birga  (7)  reaktorga  beriladi.  Reaktordan  chiqayotgan  salomas  (17) 
salomas yig‘gichga  va undan so‘ng (8) issiqlik almashtirgichga keladi. 
Shundan so‘ng salomas (9) nasos yordamida (18) quvurli sovutkich orqali (10) 
tayyor  mahsulot  yig‘gichga  uzatiladi  va  (11)  nasos  bilan  omborxona  baklariga 
jo‘natiladi. 
Tozalangan  va  yangi  vodorod  aralashmasi  (14)  aralashtirgichdan  (13) 
kompressor yordamida (19) resiver va (12) bug‘li isitgich orqali (6) aralashtirgichga, 
keyin  (7)  reaktorga beriladi, (17) salomas  yig‘gichdan vodorod  tozalash sistemasiga 
jo‘natiladi. 
Qotishmali turg‘un katalizator ishtirokida gidrogenlash jarayoni 180-220
0
S va 
bosimi 0,6-0,8 MPa ga teng bo‘lgan sharoitda olib boriladi va texnik salomas olinadi. 
Bunda  berilayotgan  vodorod  miqdori  300-400  m
3
/soatni  va  reaktorni  ish 
unumdorligi  0,6-1,5  t/soatni  tashkil  qiladi.  Turg‘un  katalizatorli  kolonna  tipidagi 
reaktorga  beriladigan  vodorod  miqdori  gidrogenlashga  sarf  bo‘ladigan  vodorod 
miqdoridan 6-10 marta ko‘p bo‘ladi. 
Foydalanish  jarayonida  turg‘un  katalizator  gidrogenlash  davomida  aktivligini 
yo‘qotadi.  Masalan,  qotishmali  turg‘un  katalizatorni  ishlash  muddati  1-3  oygacha 
bo‘ladi. Shundan so‘ng gidrogenlash reaktorlarida katalizator regeneratsiya qilinadi. 
Aktivligini yo‘qotgan qotishmali katalizator sirt faol moddalarni issiq eritmasi 
bilan yuvib, yog‘sizlantiriladi. Keyin salomas qoldiqlarini sovunlash va katalizatorni 
ishqorlash  uchun  1-2%  li  ishqor  eritmasi  bilan  ishlov  beriladi.  Katalizatorga  ishlov 
berib bo‘lgandan so‘ng suv bilan yuviladi va vodorod bilan quritiladi. 
pr
oduvka
 
pr
oduvka
 
pr
oduvka
 
toza
lang
an vo
dor
od
 
y
an
g
i v
o
d
o
ro
d
 

---

 
72