Toshkent kimyo-texnologiya instituti oziq-ovqat mahsulotlari texnologiyasi fakulteti

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

 
120 
20
-
MA’RUZA 
 
GLITSERIN IShLAB ChIQARISh TEXNOLOGIYASI 
 
Reja: Texnik glitserin olinishi. Uzluksiz ishlaydigan “Pod’yomnik” rusumidagi 
qurilmaning  texnologik  sxemasi.  Distillangan  glitserin  olinishi.  Glitserinni 
distillyasiya qilish qurilmasining texnologik sxemasi. 
Distillangan glitserinni oqlash. 
  
 
Texnik glitserinning olinishi. Konsentratsiyasi 86-88% bo‘lgan xom glitserin 
olish  uchun,  tozalangan  glitserinli  suv  bug‘latiladi  (konsentrlanadi).  Bug‘latilganda 
suv  bug‘lari  bilan  qisman  glitserin  ham  haydaladi.  Bu  yo‘qotish  miqdori  glitserin 
konsentratsiyasini  va  haroratni  oshib  borishi  bilan  ko‘payadi.  Haroratning  o‘ta 
yuqorilab  ketishi  glitserinning  termik  parchalanishiga,  chiqayotgan  mahsulot 
miqdorining  kamayishiga  va  rangini  xiralashishiga  olib  keladi.  Yuqori 
konsentratsiyali  glitserin  eritmasi  o‘ta  qovushqoq  bo‘ladi,  shuning  uchun  bug‘latish 
jarayonida  intensiv  sirkulyasiya  qo‘llaniladi.  Glitserinni  bug‘lanib  ketishi  va  termik 
parchalanishni  oldini  olish  uchun  glitserinli  suvni  bug‘latish,  vakuum  ostida  va 
suyuqliklarni sirkulyasiyasi bilan vakuum-bug‘latish qurilmalarida amalga oshiriladi. 
 
Bug‘latish  jarayonida  glitserin  kuchli  ko‘piklaydi,  hosil  bo‘lgan  ko‘pik 
vakuum sistemaga so‘rib olinishi natijasida ko‘p glitserin yo‘qotiladi. Shuning uchun 
glitserinli  suvni  konsentrlash  uchun  faqat  vertikal  va  yetarli  bug‘  bo‘shlig‘iga  ega 
bo‘lgan  apparatlardan  foydalaniladi.  Yog‘-moy  korxonalari-  da  har-xil  konstruksiya 
va  o‘lchamdagi  vakuum  apparatlar  ishlatiladi.  Ko‘pincha  alohida  isitgichli,  bir  yoki 
ko‘p korpusli qurilmalardan foydalaniladi. 
 
Iqtisodiy  jihatdan  eng  samarador  uskuna  uzluksiz  ishlaydigan  bir  necha 
korpusli  bug‘latish  qurilmalari  hisoblanadi.  Bu  apparatlarni  afzalligi  shundaki,  bir 
korpusdan  chiqqan  ikkilamchi  bug‘  keyingi  korpus  uchun  isituvchi  bug‘  vazifasini 
o‘taydi. Bu, o‘z navbatida bug‘ sarfini tejalishiga olib keladi. 
Glitserinli  suvda  10-25%  glitserin  bo‘ladi.  86-88%  konsentratsiyali  texnik 
glitserin olish uchun glitserinli suv bug‘lantiriladi. Bug‘lanish vakuumda va vakuum 
bug‘latuvchi apparatlarda suyuqlikni intensiv sirkulyasiyasi ostida olib boriladi. 
Yog‘  sanoatida  turli  konstruksiyadagi  va  kattalikdagi  vakuum-bug‘latuvchi 
apparatlar  ishlatiladi.  Isitkichli  vakuum-bug‘latuvchi  apparatlar  keng  tarqalgan.  Bu 
apparatlar bitta korpusli va ko‘p korpusli bo‘ladi. 
Yog‘  sanoatida  ikki  korpusli  «Pod’yomnik»  rusumdagi  apparat  keng 
tarqalgan.  U  ikkita  korpusdan  iborat  bo‘lib,  har  bir  korpus  isitgich  va  bug‘latgichga 
ega,  birinchi  korpus  atmosfera  bosimida  ishlasa,  ikkinchi  korpus  esa  650-680  mm 
simob ustuniga teng vakuumda ishlaydi.