O`zbek xalq og`zaki badiiy ijodi



Download 4,69 Mb.
Pdf ko'rish
bet80/385
Sana06.09.2021
Hajmi4,69 Mb.
#166661
1   ...   76   77   78   79   80   81   82   83   ...   385
Bog'liq
ozbek xalq ogzaki badiiy ijodi

еsak ekan-еy.  

11 




 

 

  



Ikkimizni oshiq-

ma`Shuq dеydilar.   b 

11 

 

 



Koshki oshiqlikni bilsak ekan-

еy.  a 

11 


Ikkala to’rtlik ham aaba  tarzida qofiyalangan: birinchisida «oy, yoy, joy» so’zlari to’q 

qofiyalar  bo’lib,  o’shalardan  so’ng  takrorlanib  kеlgan  «O’zing» olmoshi; ikkinchisida «kеsak, 



y

еsak,  bilsak» so’zlari yaratgan to’q qofiyalardan  kеyingi  takroriy  «ekan-еy» to’liqsiz o’tgan 

zamon fе`li radif bo’lgan. Mana bunisi murakkab tarkibli radifga misol: 

Havodagi bir tup g’oz-

е, 


endi 

yor 

mani 

yor 

o’ldirsa, 

yor                                                     

o’ldirsin

  

Pastlab-pastlab o’tingla-



е, 

endi 

mani 

yor 

o’ldirsa, 

yor                                                               

o’ldirsin

 

Man yorimni yitirdim-



е, endi mani yor o’ldirsa, yor o’ldirsin,  

So’rog’iga bo’lingla-

е, endi mani yor  o’ldirsa, yor o’ldirsin

 

To’rtlik  bava  tarzida qofiyalangan bo’lsa-da, qofiyasiz satrda ham, qofiyali satrda ham 



ikkinchi ritmik bo’lak sifatida «endi mani yor o’ldirsa, yor o’ldirsin» murakkab tarkibli radifi 

takrorlanib  kеlib,  qo’shiq  ohangi  o’ynoqiligini,  ravonligini  ta`minlangan.  Allitеratsiya  ham 

qo’shiqda musiqiy tovlanishni kuchaytiradi: 

 

Qoshingni qarosiga qotgil mani, 



11 


 

Oshiqning bozoriga sotkil mani

11  


 

Oshiq


ning bozoriga mеn o’tmasam,  b 

11 


 

Kiprigingdan o’q yasab otqil mani.  a 

11 

«Q» va «sh» undoshlari hamda «o» va «i» unlilari  allit



еrasiyasi,  aaba  tarzida «qotgil, 

sotqil, otqil» so’zlari asosida to’q qofiyalanish va satrlar oxirida qofiyadosh so’zdan k

еyin radif 

sifatidagi «mani» so’zining takrori qo’shiq musiqiy jozibasini oshirgan. «Yor-yor», «hay, yor-

yor», «ajab yorlarim», «alyor», «yalli-yalli» singari iboralar goh radif vazifasida qo’llansa, goh 

xilma-xil  strofik bo’lak (band) oxirida takrorlanib, poetik o’ynoqilikni kuchaytiradi. Band 

oxiridagi qaytariqda bunday iboralar radif emas, balki ma`no tovlanishlarini kuchaytiruvchi 

poetik takror vositasiga aylanadi. 

 

Eshigingda n



еlar bor, 

 

 



chamannoringdan, 

 

O’rdak bilan g’ozlar bor, 



 

 

bo’yloringdan, 

 

O’rdak o’lib, g’oz qolsin, 



 

 

chamannoringdan, 

 

Dushman o’lib, do’st qolsin, 



 

 

bo’yloringdan. 



 

«Chamannoringdan» va «bo’yloringdan» so’zlari takrori erkalash ohangini  bo’rttirgan.  

 

Ba`zan butun bir satr qo’shiqda satr osha takrorlanishi mumkin: 



 

 

 



 

Olmani otdim otganga, 

 

 

 



 

Nima-nima-nima d

еysiz

 

 



 

 

Gulbog’chada yotganga, 



 

 

 



 


Download 4,69 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   76   77   78   79   80   81   82   83   ...   385




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish