E nuritdinov

Ko'z akkomodatsiyasi 
Odam  ko'zidan  uzoqdagi  va  yaqindagi  narsalami  bir  xilda  ravshan  ko'ra  olmaydi. 
Narsani yaxshi ko'rish uchun o'sha narsadan sochiluvchi yorug'lik nurlari to'r pardada 
to'planishi  kerak.  Yorug'lik  nurlari  to'r  pardaga  tushgandagina  narsaning  ravshan 
ta'sirini  ko'ramiz.  Ko'zning  uzoq-yaqin  turgan  narsalarni  ravshan.  ko'rishga 
moslashuvi  akkomodatsiya  deb  ataladi.  Agar  uzoqdagi  narsa  ko'zga  sekin-asta 
yaqinlashtirilsa,  65-70  m  masofada  akkomodatsiya  boshlanadi.  Narsa  ko'zga  yana 
yaqinlashtirilgan sayin akkomodatsiya kuchi oshadi va 10 sm masofada tugab qoladi. 
Shunday  qilib,  yaqindan  ko'rish  nuqtasi  10  sm  masofada  bo'ladi.  Yosh  ulg'aygan 
sayin gavharning elastikligi asta-sekin kamayadi, binobarin, akkomodatsiya qobiiiyati 
ham o'zgaradi. Yaqindan ravshan ko'rish nuqtasi 
mushaklarida  qorachiqni  o'rab  turuvchi  mushak  tolalarning  ikki  turi  bor:  bir-turi 
halqasimon  mushaklar  ko'zni  harakatlantiruvchi  asabning  adashgan  (sayyor) 
tolalaridan  innervatsiya  oladi,  ikkinchisi  csa-radial  mushaklar  simpatik  asablardan 
innervasiyalanadi. 
Halqasimon mushaklar qisqarganda qorachiq torayadi, radial mushaklar qisqarganda 
esa,  qorachiq  kengayadi.  Shunga  o'xshab,  adrenalin  qorachiqni  kengaytiradi, 
atsetilxolin bilan ezerin esa, qorachiqni toraytiradi. 
Qorachiqlar  asfiksiya  (bo'g'ilish)  da  ham  kengayadi.  Shu  sababli  chuqur  narkozda 
qorachiqlarning  kengayishi  asfiksiya  boshlanayotganini  ko'rsatadi  va  narkozni 
kamaytirish zarurligi paydo bo'ladi. 
Sog'lom  odamning  ikkala  ko'z  qorachig'i  bir xilda  kengaygan  yoki  toraygan  bo'ladi. 
Bir  ko'zga  yorug'  tushirilganda  ikkinchi  ko'z  qorachig'i  ham  torayadi;  bunday 
reaksiya  hamjihatlik  reaksiyasi  deb  ataladi.  Ba'zan  ikkala  ko'z  qorachiqlari  katta-
kichik bo'ladi (anizatropiya). Bir tomondagi simpatik asabning zararlanishi natijasida 
qorachiq torayadi (mioz) va ayni vaqtda ko'z yorig'i ham torayadi (Gorner simptomi). 
Ko'zni  harakatlantiruvchi  asabning  falaj  bo'lishi  natijasida  bir  qorachig'i  kengayishi 
mumkin (midriaz).