P. I. Ivanov m. E. Zufarova umumiy psixologiya

H issiy o t va  diqqat. 

Diqqatning kuchi  va barqarorligi  hissiyotga bogMiq. 

Bu  yerda  hissiyotning  roli  ikki  xil  —  ijobiy  va  salbiy  boMishi  mumkin.

Hissiyot  diqqat  qaratilgan  narsa  bilan  bogMiq  boMgan  taqdirdagina 

diqqat  uchun  ijobiy  ahamiyatga  ega  boMadi:  bunday  hissiyot  qanchalik 

kuchli  boMsa,  diqqat  ham  shunchalik  kuchli  va  barqaror  boMadi.  Ixtiyor­

siz  diqqatning  kuchi  va  barqarorligi,  asosan,  hissiyotga  bogMiq.  Kishining 

faoliyati  bilan  bogMiq  boMgan  hislar,  emotsiyalar ham  ixtiyoriy diqqatning 

kuchi  va  barqarorligini  mustahkamlaydi  va  zo'raytiradi.  Bilish  va  amaliy 

faoliyat  jarayonida  kishining  ongi  tobora  ko‘proq  yangi  narsalar  bilan 

boyib borar,  bilmagan va oz bilgan  narsalarini  bilib borar ekan,  diqqatning 

to'planishi va barqarorligi  ham ortib boradi. Yangilikni sezish  hissi  kishining 

bilish  faoliyatini  kuchaytiradi,  faollashtiradi,  shu  bilan  birga,  diqqatning 

kuchini  va  barqarorligini  mustahkamlaydi.

Diqqatning  kuchi  va  barqarorligiga  kishining  ayni  paytdagi  umumiy

---

kayfiyati  ham  ta ’sir  qiladi.  Yaxshi  kayfiyat  har  qanday  ishda  diqqatimiz- 

ning  kuchini  oshiradi.

Diqqat  obyektidan  boMak  sabablar  tufayli  qo'zg'algan  his-tuyg'ular 

diqqatning kuchi va barqarorligiga salbiy ta ’sir qiladi.  Bunday his-tuyg'ular 

diqqatni  chalgMtadi  va  kuchsizlantiradi  hamda  uning  barqarorligini  buza- 

di.  Masalan,  qo'shni  sinfdagi  musiqa  yoki  ashula  ovozi  tufayli  tugMlgan 

hissiyot  o‘quvchilarning  darsga  qaratilgan  diqqatlarini  bo'shashtiradi.