N. M. Mahmudov, A. Nurmonov, A. Sh. Sobirov

48-dars. MUHOKAMA MATNI 
Topshiriq.
 
Matnni  o‘qing.  Matnni  tuzishdan  ko‘zlangan  maqsadni 
aniqlashga  harakat  qiling. 
Ba’zan «mirshikor» so‘zini «mirishkor» tarzida o‘rinsiz 
ishlatadilar. Holbuki,  buning to‘g‘ri shakli «mirshikor» bo‘lib, 
«mir» va «shikor» so‘zlaridan yasalgandir. «Shikor» — ov degani, 
«mir» esa «mirob», «mirshab» so‘zlaridagi «mir» bo‘lib, «amir 
kabi boshliq» ma’nosini bildiradi. Aslida, «mir» «amir» so‘zining 
qisqargan shakli. «Amir»ning lug‘aviy ma’nosi «buyurguvchi»dir. 
«Mirshab» deb tungi qorovullarning, «mirob» deb suvchilarning, 
«mirshikor» deb ovchilarning boshlig‘iga aytiladi. «Mirshikor» 
so‘zining dehqonlarga nisbatan «mirishkor dehqon» deb ishlatish 
to‘g‘ri emas. Ba’zi kishilarning nutqida «mirishkor dehqon» degan 
iboraning paydo bo‘lishiga «mirshikor» so‘zining ikkinchi qismini 
noto‘g‘ri tushunish sabab bo‘lgan. (A.Rustamovning “So‘z haqida 
so‘z” kitobidan)
Bilib oling. 
Muayyan  voqea-hodisa  yoki  narsa,  shaxs 
haqida  muhokama  yuritish,  mulohaza  bildirish  maqsadida 
tuzilgan  matn 
muhokama  matni
  sanaladi.  Muhokama  matni  ko‘proq 
ilmiy  asarlarda,  shuningdek,  badiiy,  so‘zlashuv  va  boshqa  nutq 
shakllarida  qo‘llanadi.
211-mashq.
  O‘qing,  matnda  ifodalangan  muhokama  mohiyatiga 
diqqat  qiling.  Asosiy  fikrga  munosabat  bildiring.
Dunyoda  shunday  hunarlar  borki,  birining  xatosini  ikkinchisi 
tuzatishi  mumkin.  Paxsakash  xatosini  suvoqchi,  suvoqchi  xatosini 
bo‘yoqchi;  to‘quvchi  aybini  bichiqchi,  bichiqchi  aybini  tikuvchi 
«yopib  yuborsa»  yuborar... 
http://eduportal.uz

---

96
Dunyoda  shunday  hunarlar  borki,  xatosini  hech  kim  tuzata 
olmaydi.  Bular    –  shifokor  va  huquqshunos.  Ular  inson  hayotini, 
inson  qismatini  hal  qiladi. 
(O‘.Hoshimov)