Gaz va tabiiy gazlar



Download 354,66 Kb.
Pdf ko'rish
bet4/26
Sana29.08.2021
Hajmi354,66 Kb.
#159397
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   26
Bog'liq
kimyoviy matnlar ustida ishlash

6-topshiriq. Savollarga javob bering:  

1.  Siz nima uchun shu sohani tanladingiz? 

2.  Sizningcha, hozirgi kunda qaysi soha ommabop? 

3.  Mutaxassisligingizning afzalligi nimada? 

4.  O‘z oldingizga qanday maqsadlar qo‘ygansiz? 

 

 

Molekulalar 



  

Olamdagi  barcha  narsalar  mayda  zarralar  –  atomlardan,  aniqrog‘i 

atomlar  guruhidan  tashkil  topgan.  Bunday  atomlar  guruhi  molekulalar  deb 

ataladi. 

 Har  bir  moddaning  o‘z  molekulalari  bo‘ladi.  Bu  molekulalardan 

ba’zilari  juda  oddiy  tuzilgan.  Masalan,  kislorod  molekulasi  ikkita  kislorod 

atomidan,  vodorod  molekulasi  esa  ikkita  vodorod  atomidan  tashkil  topgan. 

Bular oddiy moddalardir. 

Uglerod  va  vodorod  atomlaridan  tashkil  topgan  molekulalar,  ayniqsa 

qiziq  xossalarga  ega.  Ularning  soni  juda  ko‘p  bo‘lib,  hozirga  qadar  3 

milliongacha boradi, olimlar esa ko‘plab bunday yangi  birikmalarni uzluksiz 

kashf etmoqdalar va sun’iy ravishda yaratmoqdalar. 

Juda  murakkab  molekulalar  ham  mavjud.  Oqsil,  kauchuk,  yog‘och  va 

ko‘pgina  sintetik  materiallarning  molekulalari  bir  necha  yuz,  hatto  mingga 

yaqin atomlardan tuzilgan. 



 

Moddalarning  xossalari  birinchi  navbatda  ulardagi  molekulalarning 



xossasiga bog‘liq. Agar  molekulalar bir-biri bilan o‘zaro bog‘langan bo‘lsa, 

bu  molekulalardan  tashkil  topgan  modda  gazsimon  bo‘ladi.  Bunga  suv 

bug‘ini misol qilib ko‘rsatish mumkin. Suv bug‘ida molekulalar tez va erkin 

harakatlanadi,  faqat  gohi-gohida  bir-biri  bilan  to‘qnashib  qolishi  mumkin. 

Agar  suv  bug‘i  sovutilsa,  suvning  molekulalari  sekin  harakatlanib,  bir-biri 

bilan  qo‘shila  boshlaydi  va  bug‘  suyuqlikka  aylanadi.  Suyuq  moddalardagi 

molekulalar  bir-biri  bilan  ancha  zich  bug‘langan,  lekin  ular  hali  nisbatan 

erkin  harakatlana  oladigan  bo‘ladi.  Agar  suvni  0  darajagacha  sovutilsa,  u 

muzlaydi  va  qattiq  kristall  modda  –  muz  hosil  bo‘ladi;  muzda  suv 

molekulalari joyidan deyarli qo‘zg‘almagani holda tebranishi mumkin, xolos. 

Molekulalarda  ko‘pgina  o‘zgarishlar  sodir  bo‘lishi  mumkin.  Bu 

o‘zgarishlar  kimyoviy  reaksiyalar  deb  ataladi.  Kimyoviy  reaksiyalar 

yordamida yangi moddalar va materiallar hosil qilish mumkin. 


Download 354,66 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   26




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish