Gaz va tabiiy gazlar

Etanolning qo‘llanilishi 

 

Etanol xalq xo‘jaligining turli sohalarida keng ishlatiladi. U ko‘p 

miqdorda sintetik  kauchuklarni chiqarishda ishlatiladi. U shuningdek, laklar, 

dorilar  hamda hidli moddalar ishlab chiqarishda  erituvchi va dastlabki 

xomashyodir. Undan sirka  kislota, dietilefir, turli murakkab efirlar, 

bo‘yoqlar va boshqa moddalar olinadi. Etalon tibbiyotda dezinfeksiyalovchi 

vosita sifatida ishlatiladi. Etanoldan  shuningdek, spirtli ichimliklar 

tayyorlanadi. Lekin shuni nazarda tutish kerakki, etalon – zaharli narkotik 

modda. U tezda qonga singadi va organizmga kuchli ta’sir qiladi. Spirtli 

ichimliklar asab sistemasini, ovqat hazm qilish organlarini, yurakni, qon 

tomirlarni og‘ir kasalliklarga duchor qiladi. Spirtli ichimliklar iste’mol etish  

inson umrini qisqartiradi. Spirtli  ichimliklar, ayniqsa  bolalarga va yoshlar 

---

 

24 

organizmiga katta  zarar etkazadi. Etalon  suvda yaxshi erimagani uchun u 

tezda ovqat hazm qilish organizmga singadi va qon bilan  butun badanga 

tarqaladi. Etanolda 90% ga yaqin jigarda vaqtincha ushlanib qoladi va  

fermentlar yordamida oksidlanib, organizm uchun zaharli bo‘lgan sirka  

aldegidga aylanadi. Sirka  aldegid  organizmga juda yomon ta’sir etadi, 

ko‘ngilni aynitadi va boshni aylantiradi. Alkogol juda ko‘p  jarayonlar  

biokimyosiga  va  fiziologiyasiga yomon ta’sir  qiladi. Alkogol asab 

sistemalariga  ta’sir  qilib  impulslarni  muskullarga yetkazib berish vaqtni 

sezilarli darajada uzaytiradi.Ba’zi mamlakatlarda  etalon  denaturastillanadi, 

ya’ni u ichishga  yaroqsiz qilinadi, unga  ta’m moddalar  va bo’yoqlar   

qo‘shiladi.