Buxoro muhandislik-texnologiya instituti

Oltingugurtsizlantirish.

Kimyo sanoatida qo’llaniladigan oltingugurtsizlantirishning barcha

usullari yagona tizimga ega va biogaz  qurilmalari amaliyotiga o’zgarishsiz

ko’chirib bo’lmaydi. Fikrimizga ko’ra, quyidagi usullarni ko’rib chiqilmasa ham

bo’ladi;

-absorbsion usul, bunda  vodorod sulfid sifatida qayta ishlanadi (uglerodli

usul, yoki trietanolamin yordamida so’rilish);

-zaharli moddalar bilan ishlaganda foydalaniladigan usullar (mishyak

oksidini qo’llash);

- uglerod sulfid hosil bo’lishi  sababli portlash xavfini yuzaga keltiruvchi

usullar (faollashtirilgan ko’mir bilan adsorbsiyalash);

Klaus usuli (juda qimmat, erkin xoldagi oltingugurtni qaytarish).

Shunday qilib, katalizator sifatida Fe(OH)

3

 qo’llaniladigan eski usul

qoladi. Bu usulni quyidagi formula ko’rinishda tasavvur qilish mumkin.

2Fe(OH)

3

+3H

2

S=Fe

2

S

3

+6H

2

O+61,92 J

Xavo ishtirokidagi massa regeneratsiyasi quyidagi ifoda bilan beriladi:

Fe

2

S

3

+1,5O

2

+3H

2

O=2Fe(OH)

3

 +3S+60,28 J

---

61

Ma’lumki, katalizatorning massasi doimiy ravishda S bilan boyitilib

turiladi (tuyinishning maksimal darajasi 25% ) va regeneratsiyada issiqlikning

ahamiyatli qismi ajraladi, bu uglerod bilan kuchli boyitilgan massaning

alangalanishiga olib kelishi mumkin (boyitilmagan toza massa jigar rangda,

boyitilgani qora rangda bo’ladi). Massa sarfi uglerod bog’lanishiga ketgan

miqdoriga ko’ra(1m

3

gaz/24soatX1gr oltingugurt/m

3

)X4=gr katalizator/24soat,

va bir siklda massaning yo’qotilishi bilan bog’liq. 1m

3

 biogaz tarkibida

0.1…….2.0g oltingugurt bo’lganda katalizator sarfi sutkalik gaz mahsuloti

100m

3

 da 120…..130g ni tashkil qiladi. Ishlab chiqarish sanoati sutkalik

unumdorligi turlicha bo’lgan va turli mexanizatsiya darajasiga ega bo’lgan,

alohida regenerativ kolonnali yoki ichiga o’rnatilgan regenerativ bo’lmalari

mavjud bo’lgan qurilmalari tavsiya qilinadi[44-48].