‘zbekiston respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi umumiy psixologiya

Xarakter va holat. Xarakter shaxsning atigi bir tomoni bo‘lib eks- 
tremal vaziyatda yoki shunchaki tanlash vaziyatida inson mavjud holat- 
lardan ustun bo‘lishga,  shu jumladan, xususan o‘z xarakteridan yuqori 
ko‘tarilishga  ham  qodirdir.  Psixologiya  fanida  xarakter  va  qobiliyat- 
ning shakllanib  borishi bevosita  shaxsning yosh davrlariga bog‘liqdir. 
Ma’lumki,  har  bir  yosh  davri  o‘ziga  xos  belgiga  ega  bo‘lib,  uning 
o‘rnini  hech  qanday  yosh  davri  bosa  olmaydi.  Biroq  turli  shaxslarda 
yosh davrlari turlicha kechishi fan nuqtayi nazaridan izohlangan.
Xarakter tuzilishining qonuniyatlaridan kelib chiqqan holda, muhim 
tarbiyaviy xulosalar chiqarish mumkin. Xarakter xislatlarining ba’zi sal­
biy xususiyatlar (qo‘pollik va yolg‘onchilik)ni bartaraf qilish juda qiyin, 
sababi hayotiy vaziyatni chuqur anglab yetmasdan turib, insonlarga nis­
batan to‘g‘ri munosabatni shakllantirmasdan turib insondagi salbiy illatni 
ijobiy fazilatga o‘zgartirish murakkab vaziyatli holatdir.  Shuning uchun 
har bir insonda o‘z-o‘ziga baho berish,  albatta,  o‘z-o‘zini nazorat qilish 
kabi mexanizmlar shakllangan bo‘lishi maqsadga muvofiqdir.
Xarakter xususiyatlari  milliy  ruhiyatdan  kelib  chiqib  ham  shakl- 
lanadi.  Masalan,  o‘zbek  millatining  vatanparvarligi,  bag‘rikengligi, 
milliy  g‘uruming  kuchliligi  boshqa  xalqlarga nisbatan  ajralib  turav- 
chi xususiyatdir.