Toshkent moliya instituti "tasdiqlayman"

                                                 
Verbal va noverbal muloqot.
 
Muloqot til vositasi bilan — verbal yoki tilning 
ishtirokisiz — noverbal amalga oshirilishi mumkin. 
Verbal  aloqa  ogʻzaki  aloqa  va  verbal  asos 
haqida    fikr    bildirib,  ogʻzaki  dalil    (asos)larni 
bildiradi.  Verbal    muloqot    jarayonida  soʽz  muhim 
oʻrin  tutadi.  Soʽz  talaffuz  qilinishi,  ichki  nutqda 
takrorlanishi, yozilishi, maxsus ishoralar yordamida 
ifodalanishi  mumkin.  Muomala  faqat  kishilar 
oʻrtasidagi  axborot  almashishdangina  iborat 
boʻlmay,  balki  kishilarning  his-hayajonlarini  ham 
qamrab  oladi.  Muomalaning  bu  tomoni  noverbal 
kommunikatsiyani  tashkil  qiladi.  Noverbal  muloqot  
vositalari  boʻlib  imo-ishora,  harakat,  ohang, 
intonatsiya,  pauza,  kulgi,  tabassum,  koʽz  qarash, 
koʽz  yoshi  va  boshqalar  xizmat  qiladi.  Noverbal 
muloqot    vositalar  verbal  muloqotni  toʻldiradi. 
Noverbal  vositalar  yordamida  bir  soʽzga  koʻplab 
ma’no berish mumkin.  
Tillarni  oʽrgatishda  shu  til  sohibiga  xos  boʻlgan  noverbal  vositalarni  ham 
oʽrgatish lozim. Aks holda chet til toʻla oʽzlashtirilmaydi.  
Chunki turli tillardagi noverbal  vositalar  ham  soʽzlar kabi  bir-biridan  farq 
qiladi. Muloqot jarayonida talabalarni yuzma-yuz o‘tqazish ijobiy samara beradi. 
5-reja ► 
 
So`zlar  yordamida  
sodir  bo`luvchi 
muloqot verbal 
muloqotga taalluqli 
bo`ladi. 
 
 
Noverbal muloqot 
so`zlarni 
ishlatmaydigan 
muloqot turiga 
taalluqli bo`ladi. 
 

---

189 
 
Muloqot  jarayonida  tilga  xos  boʻlgan  noverbal  vositalardan  to‘gʻri  foydalanish 
muloqot madaniyatining tarkibiy qismi hisoblanadi.