Laboratoriya mashg‘ulotlari

Dorivor o„simlik xom ashyosining mayda qismlarini aniqlash. 

Dorivor  o‗simlik  xom  ashyosi  butun,  qirqilgan,  yanchilgan,  kukun,  qirqib 

presslanganxolda,  sigaret  va  briket  shaklida  bo‗ladi.  Xom  ashyo  qanday  xolda  yoki  qanday 

shaklda bo‗lishidan qat‘iy nazar u quritish, idishlarga joylash, yuklash, tashish, saqlash, qayta 

ishlash, qadoqlash kabi jarayonlarda tabiiyki, qisman bo‗lsada maydalanadi. Masalan: quritish 

jarayonida xom ashyo tez qurishi, qoraymasligi, chirimasligi va mog‗orlamasligi uchun u bir 

necha marotaba aylantirib turiladi. Ana shu vaqtda xom ashyo qisman bo‗lsada maydalanadi.  

Xom  ashyoning  mayda  qismi  qanchalik  ko‗p  bo‗lsa,  uning  xavo  (kislorod,  namlik  va 

boshqalar)  bilan  tutashgan  yuzasi  shuncha  ko‗p  bo‗ladi,  natijada  oksidlanish  –  qaytarilish, 

parchalanish  kabi  jarayonlar  tezlashib,  ta‘sir  qiluvchi  moddalarning  miqdori  kamayadi  va 

dorivor  o‗simlikning  sifati  buziladi.Dorivor  o‗simlikning  mayda  qismini  aniqlashda,  shu 

maqsad  uchun  olingan  namuna  me‘yoriy  texnik  xujjatda  ko‗rsatilgan  elakka  solinib,  asta 

sekinlik  bilan  aylanma  xarakat  qilib  elanadi.  Elash  jarayoni  elakda  1%  dan  kam  miqdorda 

xom ashyo qolgandan so‗ng to‗xtatiladi va uning % miqdori boshlang‗ich namunaga nisbatan 

hisobalanadi. 

Olingan  namuna  100,0  g  dan  ko‗p  bo‗lsa,  tortishdagi  xatolik  0,1  g,  agar  100,0  g  va 

undan kam bo‗lsa, xatolik 0,05 g bo‗lishi mumkin.