A salimov, G. Axmedjonova

2.9. To‘qimani tortish va o‘rash
To‘qimani sifatli bo‘lib shakllanishida uni to‘quv zonasidan qaysi 
usulda  va  qancha  miqdorda  tortib  hamda  o‘rab  olishning  ahamiyati 
kattadir. To‘qimani to‘quv dastgohida tortib olish va o‘rash vazifasini 
to‘qima rostlagichlari bajaradi. To‘qima rostlagich lari quyidagi vazi-
falarni  bajaradi:  1.  Hosil  bo‘lgan  to‘qima  elе mеn tini  ishchi  zona dan 
tortadi  va  uni  to‘qima  valigiga  o‘raydi;  2.  To‘ qimada  arqoq  iplari 
bo‘yicha ma’lum zichlik hosil qiladi.
Arqoq iplarining to‘qimada joylashishi. Arqoq iplarining to‘qima-
da joylashishiga qarab to‘qima rostlagichlari: a) arqoq ipini to‘qi mada 
bir xilda taqsimlovchi to‘qima rostlagichlariga (71-rasm); arqoq ipini 
bir  xil  zarbada  to‘qima  qirg‘og‘iga  uruvchi  to‘qima  rost lagichlariga 
bo‘linadi (72-rasm).
Bir  turdagi  arqoq  ipini  taqsimlovchi  rostlagichlarda  iplarning 
chiziqiy zichligi bir xil bo‘lsa,
а
1
 = а
2
 = а
3
…......а
n
, 
b
1
 = b
2
 = b
3
…......b
n 
bo‘ladi. 
Bunda agar ip tеkisligi har xil bo‘lsa, 
а
1
 = а
2
 = а
3
…......а
n 
b
1
 ≠ b
1
 ≠ b
3
 ... b
t
 ,
 
bo‘ladi. 

---

83
STB dastgohining to‘qima rostlagichi. Ushbu dastgohda uzluk siz 
ishlovchi pozitiv to‘qima rostlagichi o‘rnatilgan (73-rasm). Rost lagich 
4  ta  almashuvchi  tishli  g‘ildiraklar  yordamida  arqoq  iplari  bo‘yicha 
to‘qima zichligini hosil qiladi. Rostlagich to‘qimani to‘g‘ridan to‘g‘ri 
o‘rash  imkoniyatiga  ega  emasligi  hisobiga  to‘qimani  dastgoh  ishlab 
turganda rostlagichdan olish mumkin.