Yoshlar fiziologiyasi va gigiyenasi

Tayanch   iboralar: 
Irsiyat, muhim  dominantlik, retsessiv,   xromosoma,  gen, mutastiya, irsiy  
kasalliklar. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

 
128 
3-ma’ruza: Mavzu: Nerv sistemasining umumiy fiziologiyasi. Markaziy 
nerv sistemasining yosh xususiyatlari. Oliy nerv faoliyatining yosh 
xususiyatlari va nerv sistemasining gigiyenasi. 
 
Reja: 
1. 
Nerv sistemasini tuzilishi. 
2. 
Refleks tushunchasi. 
3. 
Nerv sistemasini tashkiliy qismlari. 
4. 
Олий нерв фаолияти ҳақида тушунча. 
     5.   Nerv sistemasini gigyenasi. 
 
Nerv sistemasi faqat tirik oreganizmlarga xos bo’lib turlicha tuzilgan va 
murakkablik darajasi ham har xil bo’ladi. Nerv sistemasi hayvonlar 
organizmining barcha organlarning o’zaro aloqasini va bir butun bo’lib harakat 
qilishini ta’minlaydi. Uning yordamida turli- tuman ta’sir idrok etiladi va analiz 
qilinadi, tashqi va ichki muhitdagi o’zgarishlarga ko’ra javob reaksiyalari 
shakllanadi, ya’ni organizmning o’z- o’zini idora qilishi va moslashuvi 
jarayonlari boradi.  
 
Nerv sistemasi organlar va to’qimalarga turli moddalar yordamida qon orqali 
ta’sir qiladigan gumoral sistema bilan o’zaro bog’liq holda ishlaydi. Biroq nerv 
mexanizmi birmuncha takomillashgan hisoblanadi, chunki taassurot nerv tolalari 
bo’lib faqat muayyan organlarga katta tezlik bilan tushadi. 
Nerv  sistemasi  asosan  tashqi  muhitdan,  ichki  organlardan  keladigan  turli 
axborotlarni  qabul  qiladi  va  ularni  markaziy  nerv  sistemasiga  yetkazib  beradi. 
Nerv  sistemasi  organizmdagi  barcha  organlarni  bir-biri  bilan  bog’lab, 
organizmning  bir  butunligini  ta’minlaydi.  Organizmni  tashqi  muhit  bilan 
bog’laydi  hamda  uni  tashqi  muhitga  moslashtiradi.  Nerv  sistemasi  yordamida 
atrof  muhitdan  turli  signallar  qabul  qilinadi,  ular  analiz  va  sintez  qilinib,  turli 
reaksiyalar  bilan  javob  qaytariladi.  Nerv  sistemasi  ichki  sekretsiya  bezlarida 
ishlab  chiqariladigan  turli  gormonlarning  qon  orqali  organizmga  ko’rsatadigan 
ta’sirini,  moddalar  almashinuvini  boshqarib  turadi,  o’sish,  rivojlanishga  ta’sir 
etadi.  Bundan  tashqari  nerv  sistemasining  oliy  bo’limlarida  ruhiy  funksiyalar 
amalga  oshiriladi.  Idrok  etish,  fikrlash  va  hokazolar  oliy  nerv  faoliyati  bilan 
boshqarilib turiladi.