Рахмонова Д.Б. Бошкарув психологияси.Маъруза матни.2010/11 укув йили
55
nimadaligini, suhbatdoshi qandaydir boshqacha ekanligini his qilayotganliklarini
ko’rsata boshlashadi. Bu usulni qo’llovchilar o’z his tuyg’ulariga yo’l berishmaydi
va suhbatdoshiga ham o’z his tuyg’ularini namoyon qilishga imkon berishmaydi.
J) qopqon qo’yish- Bunday odam suhbatdoshini o’ziga qulay, ma’qul
yo’ldan borishga majbur qiladi. Masalan, u suhbatdoshiga "Keling ochiq gaplashib
olaylik"-deb taklif qilib, u ochiq gapirishga o’tishi bilan unga tanqid bilan hujum
qiladi.
3) muammoga tegib o’tish-Bunday odamlar hech qachon yuraklarini to’kib
solishmaydi, bo’lib o’tayotgan xodisaga o’z munosabatlarini bildirishmaydi.
Moliyaviy ahvol borasida o’z bezovtaliklarini tan olish o’rniga, ular soddalarcha
"Bu qanchaga tushadi"- deb so’raydilar. Ular muammoga yaqinlashadilar, xolos,
hech qachon uning mohiyatiga kirib ko’rmaydilar.
I) emotsiyalarni yig’ib borish-"Kollektsiyachi" o’z noroziligini hech qachon
o’sha
zahoti
bildirmaydi.
Buning o’rniga u o’z.ginasini to’lib toshib ketguncha to’plab boraveradi.
Keyin u o’z g’azabini hech narsani kutmagan, sarosimaga tushib qolgan?
qurboniga
sochadi.
K) kundalik zolim- "Tiran" zolimlar o’z ginalarini hech qachon aytishmaydi.
Buning o’rniga ular atrofdagilarning g’ashiga tegadigan ishlarni qila boshlaydilar:
rakovinada yuvilmagan idishlarni qoldirishadi, o’rinda yotib non yeyishadi, stolga
yuvuqsiz o’tirishadi, televizorni bor ovozicha qo’yishadi vahokazo. L) mazah
qilish-"Mazaxchi" muammoning yuziga tik qarashdan qo’rqadi, suhbatdoshi ish
bo’yicha jiddiy gapira boshlashi bilan, u mazax qila boshlaydi. U o’ziga ham
suhbatdoshiga ham muammoga jiddiy munosabatda bo’lishga imkon bermaydi.
M) qonunsiz jang-Har bir odamda boshqalar bilan muhokama qilishni
istamaydigan biron bir xususiyat bo’ladi. Bu jismoniy sifat, ruhiy kechinma,
o’tmishdagi baxtsizlik yoki o’zida qutulishga kuch topolmayotgan chuqur ildiz
otgan odat-umuman birov bilan muhokama qilish noxush bo’lgan hamma narsa
bo’lishi mumkin. Mulokotning qoidasiz jang usulini qo’llovchilar ainan ana
shunday intim detallardan foydalanib, suhbatdoshining dilini og’ritishga intilishadi.
Odatda bunday odamlar qasd olish maqsadida shunday qilishadi.
N) ayblash-"Ayblovchi" vujudga kelgan vaziyatdan chiqish yo’lini izlash
o’rniga, bo’lib o’tgan voqeada faqat suhbatdoshini ayblashni xohlaydi.
Bundaylarning o’zlarini hech qachon aybdor deb hisoblamasliklarini gapirib
o’tirmasa ham bo’ladi. Bunday xulq muammoni yechishga yordam bermaydi,
suhbatdoshni o’zini himoya qilishga majbur qiladi, xolos.
O) kelishuv bo’yicha zolimlik-"Kelishuv bo’yicha zolimlar" o’rnatilgan
tartibni o’zgartirishga hech qachon yo’l qo’yishmaydi. Rol va majburiyatlar bir
marta taqsimlandimi, tamom, endi ular hech qachon o’zgarmaydi. "Bolaga qarash,
idish yuvish va x.z. -seningishing".
P) mavzudan qochish- Ba’zi odamlar tortishuv paytida mavzuga umuman
aloqasi yo’q narsalar haqida eslab qolishadi: o’tgan yangi yilda o’zingizni yomon
tutganligingiz, pul ishlatishni bilmasligingiz, tishingizni vaqtida yuvmasligingiz -
qisqasi, ishga umuman aloqasi yo’q narsalarni gapira boshlashadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |